ရခုိင့္သယံဇာတ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္၊ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္ဆုိင္ရာ လူထုခ်ီတက္ပြဲ (စစ္ေတြ-ေက်ာက္ျဖဴ) ၏ (၂) ႏွစ္ျပည့္အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားသုိ႔ AASYC မွ တင္သြင္းေသာစာတမ္း
———————————–
ရက္စြဲ။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ႏုိဝင္ဘာလ (၂၆) ရက္
ရခုိင့္သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာကြန္ယက္ (ANREN) မွ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ သယံ ဇာတ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္၊ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္ ရရွိေရးအတြက္ လူထုခ်ီတက္ပြဲ၏ (၂) ႏွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားသုိ႔ မိမိတို႔ ရခုိင္ျပည္လံုး ဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္လူငယ္မ်ားအစည္းအရံုး (AASYC) အေနျဖင့္ ပါဝင္တက္ ေရာက္ခြင့္ရသည့္အတြက္ ေက်းဇူးတင္ရွိပါ ေၾကာင္း ဦးစြာပထမေျပာၾကားလုိပါ သည္ ။က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ ရခုိင္ျပည္ လံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ား အစည္းအရံုး (AASYC) ၏ စစ္ေတြခရုိင္ တာဝန္ခံ ေက်ာ္မင္းသန္း ျဖစ္ပါသည္။ က်ြန္ေတာ္တုိ႔ (AASYC) ၏ ရခုိင္ျပည္ သဘာဝသယံ ဇာတႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မူဝါဒသေဘာ ထားမ်ားကုိ အဖြဲ႔အစည္းကုိယ္စားတင္ျပသြားမွာျဖစ္ ပါသည္။ ထုိသုိ႔မတင္ျပမွီ မိမိတုိ႔ အဖြဲ႔အစည္း ေပၚေပါက္လာပံုသ မုိင္းအက်ဥ္းႏွင့္ လက္ရွိ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနမႈ မ်ားအား အက်ဥ္းခ်ဳပ္မိတ္ဆက္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မိမိတုိ႔အဖြဲ႔အစည္းအား ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဗမာျပည္ ဒီမုိကေရစီ အေရးေတာ္ပံုေနာက္ ပုိင္း နယ္စပ္ေဒသမ်ား၌ ေပၚ ေပါက္လာေသာ ရခုိင္ေက်ာင္းသား လူငယ္အဖြဲ႔မ်ား ကုိ စုစည္းျပီး ၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၆)ရက္ ေန႔တြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ျမိဳ့ ၌ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါသည္။ ၎အခ်ိန္မွစတင္ျပီး ယေန႔အခ်ိန္ထိ မျပီးျပတ္ ေသးေသာ ဒီမုိကေရစီအေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားေရး တာဝန္မ်ားကုိ ဘဝတူအဖိႏွိပ္ခံ တုိင္း ရင္းသားညီေနာင္မ်ားႏွင့္ လက္တြဲတုိက္ပြဲ ဝင္ေနလ်က္ရွိပါသည္။
မိမိတုိ႔၏ ေမ်ွာ္မွန္းခ်က္မွာ လြတ္လပ္မႈ၊ တန္းတူညီမ်ွမႈႏွင့္ လူမႈေရးဆုိင္ရာ တရားမ်ွတမႈမ်ား ရွိေစရန္အတြက္ အခြင့္အေရးႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားအား ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းစီ အမ်ဳိးသားတရပ္စီအား အပ္ႏွင္းထားေသာ စစ္ မွန္သည့္ ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စုေပၚေပါက္ေရးျဖစ္သည္။
ထုိေမ်ွာ္မွန္းခ်က္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ရန္အတြက္ ေအာက္ပါရည္မွန္းခ်က္တာဝန္မ်ားကုိထမ္း ေဆာင္လ်ွက္ရွိသည္။
၁။ ေအာက္ေျခလူထုအဆင့္တြင္ ပညာေပးအစီအစဥ္မ်ား၊ စြမ္းရည္ျမင့္ တင္ေရးအစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ (ဗမာျပည္)႐ွိ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈ-စီးပြားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ားအား အသြင္ သ႑ာန္ႏွင့္အရင္းခံ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ တက္ၾကြစြာ၊ အသိအျမင္ ၾကြယ္ဝစြာႏွင့္အဓိပၸါယ္႐ွိစြာ ပါဝင္လာႏိုင္ေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္တုိက္တြန္းသြားမည္။
၂။ ျမန္မာႏုိင္ငံ (ဗမာျပည္)႐ွိ လက္ရွိႏုိင္ငံေရး ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ မ႐ွိျခင္းႏွင့္ လူမႈ-စီးပြါးေရး ေႏွးေကြး ထုိင္း မႈိင္း ေနမႈမ်ားေၾကာင့္ ကမၻာ့လုံၿခံဳေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကုိ ဆုိးက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈမ်ားအေပၚ မီးေမာင္း ထုိးျပကာ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္း၏ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အေရးယူေဆာင္ ႐ြက္မႈမ်ား ရ႐ွိလာ ေအာင္လႈံ႔ေဆာ္စည္းရံုးသြားမည္။
၃။ မိမိတုိ႔၏အခြင့္အေရးမ်ားကုိ မိမိတုိ႔ကုိယ္တုိင္ သိရွိနားလည္ျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္း ေရးႏွင့္ႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ေရးျဖစ္ စဥ္မ်ားတြင္ တက္တက္ၾကြၾကြ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မည့္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္း ေဆာင္ မ်ိဳးဆက္သစ္တရပ္ ေပၚေပါက္လာေစရန္ ေဆာင္႐ြက္သြားမည္။
AASYC ၏ ဦးတည္ခ်က္ (၇) ရပ္မွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။
၁။ ရခိုင္ေက်ာင္းသားႏွင့္လူငယ္မ်ား ဗလ (၅) တန္ဖြံၿဖိဳးေရး။
၂။ ရခိုင့္ေဂဟစနစ္ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး။
၃။ ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုးေသြးစည္းညီညြတ္ေရး။
၄။ နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒ၊ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒႏွင့္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္တိုက္ဖ်က္ေရး။
၅။ အဖိႏွိပ္ခံတိုင္းရင္းသား ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးလြတ္ေျမာက္ေရး။
၆။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ရရိွေရး။
၇။ ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုး ကိုယ့္ကံၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရရိွေရး။
ရခုိင္ျပည္လံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအစည္းအရံုး (AASYC)သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံေက်ာင္းသားလူ ငယ္မ်ား ကြန္ဂရက္(SYCB)၊ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းကြန္ယက္ – ျမန္မာႏုိင္ငံ(ND-Burma)၊ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား လူထုဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆုံရပ္ (ECDF) ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံဌာေန တုိင္းရင္းသားမ်ားကြန္ရက္ (IPEN) တုိ႔၏ အဖြဲ႕ ၀င္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုအျဖစ္ရပ္တည္ကာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမုိကေရစီအေရး၊ တုိင္းရင္းသားအခြင့္ အေရး သဘာဝသယံဇာတႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္အခြင့္အအေရးမ်ားအတြက္ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္လ်ွက္ရွိ သည္။
ရခုိင္ျပည္မွ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကုိ ျမန္မာအစုိးရက မတရားထုတ္ယူ သံုးစြဲေနမႈအား ကာကြယ္ကန္႔ ကြက္ရန္အတြက္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ Shwe Gas Movement (ေရႊသဘာဝဓါတ္ေငြ႔ လႈပ္ရွားမႈ) ႏွင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ရခုိင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားကြန္ရက္ (ARN) တုိကုိဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။
လက္ရွိျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ ရခုိင္ျပည္အမ်ဳိးသား ေကာင္းစီ (ANC) မွတဆင့္ အမ်ဳိးသားတန္းတူ ေရးႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္ခြင့္ရရွိေရးအတြက္ လုိအပ္သည့္ မူဝါဒဆုိင္ရာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမ်ား၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား တြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လ်ွက္ရွိပါသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ မိမိတုိ႔ AASYC အေနျဖင့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္၌ ရခုိင္ျပည္အမ်ဳိး သားေကာင္စီ (ANC)မွ ကမကထျပဳ၍ က်င္းပခဲ့ေသာ ရခုိင္အမ်ဳိးသားအဆင့္မူဝါဒေရးရာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ (ANSCM) ေဆြးေႏြးပြဲမွ ထြက္ေပၚလာသည့္ ေျမယာ၊ သယံဇာတႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ အေျခခံ မူဝါဒ မ်ားကုိစြဲကုိင္ထားပါသည္။ အဆုိပါ မူဝါဒမ်ားသည္လည္း ရခုိင့္သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ ကြန္ယက္ (ANREN) အပါအဝင္အျခားေသာ ရခုိင္အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ရခုိင့္ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ားမွ ပူးေပါင္းေရးဆြဲခဲ့သည့္ အေျခခံမူမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ဤ မူဝါဒသည္ ရခုိင္အမ်ဳိးသားေတာ္လွန္ေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈစီးပြါးေရး၊ ေျမယာႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အစရွိသည့္ အဖြဲ႔အစည္းအားလံုးနီးပါး၏ သေဘာထားအျမင္မ်ားကုိ စုစည္းထားျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ ျပီးျပည့္စံုသည့္ မူေခ်ာအဆင့္ သုိ႔ေရာက္ျပီဟုမဆုိႏွိုင္ေသးေသာ္ လည္း ျပည္သူ႔ဆႏၵသည္ မိမိတုိ႔ ၏ ဆႏၵပင္ျဖစ္သည္ ဆုိသည့္ သေဘာထားျဖင့္ ရခုိင္ျပည္သူတရပ္လံုး၏ လုိလားေတာင္းဆုိခ်က္မ်ား အျပည့္အဝရရွိသည္အထိ လူထုႏွင့္လက္တြဲ၍ ဆက္လက္ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤမူဝါဒမ်ားေရးဆြဲရာတြင္ တက္ၾကြစြာပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားလံုးလည္း မိမိတုိ႔ႏွင့္ ထပ္တူရပ္တည္ၾကလိမ့္မည္ဟု အျပည့္အဝ ယံုၾကည္ပါသည္။ ပထမအၾကိမ္မူဝါဒေရးဆြဲရာတြင္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ မပါဝင္ခဲ့ၾကသည့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ရွိပါကလည္း ေဝဖန္အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ေပးႏုိင္ပါသည္။ ဤလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ လုိသူမ်ားအားလည္း ဝမ္းပန္းတသာ ၾကိဳဆုိပါသည္။
အဆုိပါမူဝါဒႏွင့္ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားအား ပူးတြဲပါအတုိင္းတင္ျပအပ္ပါသည္။
ေျမယာ၊ သဘာဝသယံဇာတႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ မူဝါဒအၾကံျပဳခ်က္မ်ား
အေျခခံမူမ်ား (Principles)
———————-
၁။ ေျမယာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မူ၀ါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ားေရးဆြဲရာတြင္ ေဒသခံဌာေနတုိင္းရင္းသားမ်ား၊ ႐ုိးရာ ဓေလ့ထုံးတမ္း မ်ားကုိအေျခခံၿပီး ဖက္ဒရယ္က်င့္သုံးႏုိင္ငံမ်ား၏ ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားႏႈန္းမ်ားႏွင့္ အညီ ေရးဆြဲရမည္။
၂။ (က) ရခုိင္ျပည္႐ွိသဘာဝ သယံဇာတ မ်ားကုိရခုိင္ျပည္သူလူထုမွပုိင္ဆုိင္သည္။
(ခ) ရခိုုင့္သဘာဝ သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ားမွ ရရွိေသာဘ႑ာေငြမ်ားႏွင့္ အခြန္အခမ်ားကိုု ရခိုုင္ျပည္ အစိုုးရမွျပည္ေထာင္စုုအစိုုးရသိုု႔ ခြဲေဝေပးေသာ စနစ္ကိုုက်င့္သုုံးရမည္။
၃။ ရခုိင့္သယံဇာတမ်ားကုုိစီမံခန္႔ခြဲရာတြင္ ရခုုိင္ျပည္အစုိးရမွ ကုိယ္ပုုိင္ဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္ အျပည့္အဝရ႐ွိရမည္။
၄။ ရခုိင္ျပည္အစုိးရသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ကာကြယ္ေရးဥပေဒႏွင့္ သစ္ေတာဥပေဒမ်ားကုိ ထုတ္ျပန္ ျပဌာန္းရမည္။
၅။ သယံဇာတစီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ဌာေနတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ အခြင့္ အေရးမ်ားကုိ ေလးစားလုိက္နာရမည္။ ဌာေနတုိင္းရင္းသားမ်ား၏ သေဘာတူညီမႈမ်ားကုိ ရယူရမည္ျဖစ္ သည္။
အၾကံျပဳခ်က္မ်ား (Recommendations)
——————————
၁။ သိမ္းဆည္းခံလယ္ယာေျမအား ျပန္လည္ေပးအပ္ရာတြင္ လယ္ယာေျမဥပေဒ/နည္းဥပေဒအရစနစ္ တက် ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္လုိအပ္သည္။
၂။ ေတာင္သူ၊လယ္သမားမ်ား အတြက္အာမခံခ်က္႐ွိသည့္ ေျမယာဥပေဒတရပ္ကုိ ေတာင္သူကုိယ္စားျပဳ မ်ားႏွင့္ေရးဆြဲရန္ ။
၃။ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း႐ွိ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႔မ်ားမွ လယ္ယာေျမဥပေဒ ေတာင္သူလယ္ သမားမ်ား သိ႐ွိရန္အတြက္ ဥပေဒအသိပညာေပး သင္တန္းမ်ား၊ ေဟာေျပာပြဲမ်ားျပဳလုပ္ရန္။
၄။ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားကုိ အကာအကြယ္ႏွင့္ အာမခံခ်က္ေပးႏုိင္သည့္ ဥပေဒတရပ္ျပဌာန္း ႏုိင္ရန္အတြက္ ရခုိင္ျပည္ ေျမယာမႈဝါဒ တရပ္ ေရးဆြဲရန္လုိအပ္သည္။
၅။ မူ၀ါဒႏွင့္ ဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ ေတာင္သူ လယ္သမားမ်ားမွ ပါဝင္ေရးဆြဲခြင့္႐ွိရမည္။
၆။ ရခုိင့္သယံဇာတကုုိ ရခုိင္ျပည္သူလူထုမွ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္နွင့္ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္ရွိေသာ ဥေပေဒတရပ္ျပ ႒ာန္းရမည္။
၇။ စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္စနစ္အရျဖစ္တည္လာေသာ ျပည္နယ္အစုိးရမွ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္ အျပည့္အဝရွိရမည္။
၈။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းမွုုဆုိင္ရာ မူဝါဒမ်ားအားျပည္သူလူထု၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ပညာ ရွင္မ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ေရးဆြဲရမည္။
၉။ ရွင္းႏွီးျမွုုပ္ႏွီမွုုဆုိင္ရာမူ၀ါဒ ဥပေဒနည္းဥပေဒမ်ားေရးဆြဲရာတြင္ ေဒသခံျပည္သူလူထုႏွင့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔ အစည္းမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား ပါဝင္ခြင့္ရွိရမည္။
၁၀။ ရခုိင္ျပည္သစ္ေတာႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ ဥပေဒတရပ္ေပၚထြန္းလာႏုိင္ရန္လုိအပ္သည္။
၁၁။ အစုအဖြဲ႔ပုိင္သစ္ေတာမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာေစရန္ ရခုိင္ျပည္အစုိးရမွ မူဝါဒတရပ္ခ်မွတ္ၿပီး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ရမည္။
၁၃။ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္က်ေရာက္လာပါကအေရးေပၚ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး မ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္အတြက္ မူဝါဒတရပ္ ခ်မွတ္၍အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ရမည္။
၁၅။ ေတာင္သူ၊လယ္သမား အခြင့္အေရး၊ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြားျမႇင့္တင္ေရးဥပေဒတရပ္ကုိ ရခုိင္ျပည္လႊတ္ေတာ္မွ ေရးဆြဲသင့္သည္။
ေအာက္ပါ linkတြင္ စာတမ္းကို ရယူႏိုင္ပါသည္။
