၃။ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား
**************
၃.၁. ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား
———————————–
(၁) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး – ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအား ရခိုင္ျပည္၊ ခ်င္းျပည္၊ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ကခ်င္ျပည္ရွိ ေဒသတခ်ိဳ႕အား ခ်န္လွပ္၍ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံ လုံးရွိ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း (၃၃၀) ၌ က်င္းပမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။ ၂၀၂၀ တြင္ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တသည့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေစ ရန္ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ (၃၀) မွ အခ်က္ (၁၂) ခ်က္အား ေဆြးေႏြးရန္ ေတြ႕ဆုံခြင့္ အတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံး ႏွင့္တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံးသို႔ ေတာင္းခံစာ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ KNCပါတီ မွလည္း ၎တို႔တင္ျပထားသည့္ အခ်က္ (၅) ခ်က္အား ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၊ အေနျဖင့္ ေက်ေက်လည္လည္ မေဆြး ေႏြး ႏိုင္လွ်င္ သန႔္ရွင္းလြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တေသာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲျဖစ္ရန္ မလြယ္ကူ ေၾကာင္းေျပာသည္။ COVID-19 ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား မည္သည့္ အရာကိုမွ လုပ္လို႔ မရသည့္ အခ်ိန္၌ တာဝန္မ်ားအား အေၾကာင္းျပၿပီး သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရတာဝန္ရွိ သူမ်ား ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္နယ္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ကာ ပါတီစည္း႐ုံေရးအသြင္ လုပ္ေဆာင္ေန ေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးငိုင္ဆာ့ခ္မွ ေျပာ သည္။ CNLD ပါတီအေနျဖင့္ ပလက္ဝေဒသ၌ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၿပိဳင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ULA/AA မွ ဖမ္းဆီး ရန္ရွာမည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးငိုင္ဆာ့ခ္မွ ေျပာသည္။
(၂) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလ အစိုးရဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေျခ – ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အလြန္တြင္ ပါတီႀကီး (၁) ခုကသာ အႏိုင္ရကာ အစိုးရဖြဲ႕ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းပါး ၿပီး ၫြန႔္ေပါင္းအစိုးရ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေကာင္းက်ိဳးေဆာင္ပါတီ (UPB) ဥကၠ႒ ဦးေ႐ႊမန္းမွ လည္းေကာင္း၊ NLD ပါတီကသာ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း NLD ဗဟို ျပန္ၾကားေရး အဖြဲ႕ဝင္ မုံ႐ြာ ေအာင္ရွင္မွ လည္းေကာင္း၊ NLD ပါတီကသာ အႏိုင္ရရွိၿပီး တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားျဖင့္ ပူးေပါင္းသည့္ အစိုးရတစ္ရပ္ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိန္းမွ လည္းေကာင္းေျပာသည္။ ကရင္၊ မြန္၊ ခ်င္းႏွင့္ ကယား ျပည္နယ္တို႔မွ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းၿပီး တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား အခ်ိဳးက်ပါဝင္သည့္ၫြန႔္ေပါင္း အစိုးရ ဖြဲ႕ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းသြားၾကမည္ဟု သိရသည္။
(၃) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ – ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအား ရခိုင္ျပည္၌ ျပဳလုပ္ခြင့္ရရန္ ရခိုင္ပါတီမ်ားမွ ဆႏၵရွိၾကေသာ္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလြန္နည္းပါးေနသည္။ လူထု အေနျဖင့္ လည္း စိတ္ပါဝင္စားမႈ နည္းပါးေနသည္။ ANP အေနျဖင့္ တိုက္ပြဲႏွင့္ Covid-19 ေရာဂါ ေၾကာင့္မဲဆြယ္စည္း႐ုံးရန္လည္း အကန႔္အသတ္မ်ား ရွိေနသည္။ ရခိုင္ျပည္၌ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္ရန္ NLD အစိုးရမွ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန တို႔အား ဦးစားေပး ေဆြးေႏြးလ်က္ရွိသည္။ ရခိုင္ျပည္၌ ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပႏိုင္လွ်င္အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအား ထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီဆိတ္သုဥ္း သြားႏိုင္ေၾကာင္း ႏွင့္စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျဖစ္သြားႏိုင္ေၾကာင္း ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသုံးသပ္သူမ်ားမွ ေျပာဆို မႈမ်ားရွိသည္။
(၄) ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး – ULA/AA ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ တပ္မေတာ္တို႔ၾကား တစ္ဘက္မွ ကမ္းလွမ္းသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တစ္ဘက္မွ မယုံၾကည္ေၾကာင္း တိုက္႐ိုက္၊ သြယ္ဝိုက္ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားအားေတြ႕ရသည္။ လက္ေတြ႕မပါသည့္ တစ္ဘက္ သတ္ အပစ္ရပ္စဲေရး ေၾကညာခ်က္မ်ားအား အျပန္အလွန္ ထုတ္ျပန္ေနၾကသည္ဟုလည္း ႏိုင္ငံေရး အကဲခတ္သူမ်ားမွ ေဝဖန္ေနၾကသည္။ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုရန္ ေဆြးေႏြးမည့္ကိစၥကိုလည္း COVID-19 ေရာဂါ အေျခအေနတည္ၿငိမ္မွသာ ေတြ႕ဆုံၾကရန္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ ဘက္မွ အေၾကာင္းျပန္ၾကားခဲ့သည္။ ရခိုင္ေဒသ၌ အၾကမ္းဖက္မႈ ႏွိမ္နင္းမည့္ စစ္ဆင္ေရးအား ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတြင္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕ ပါဝင္ျခင္း၊ မပါဝင္ျခင္းသည္ (NRPC) အေပၚမွာ မူတည္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ကိစၥ ကို မေရာေထြးရန္ လိုေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္မွ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ေျပာသည္။ ULA/AA မွ ခိုင္သုခက အစိုးရတပ္မေတာ္မွ ၎တို႔ ရွိသည့္ ေနရာမ်ားအား ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ထိုးစစ္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနျခင္းေၾကာင့္သာ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြါး ေနရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္႐ြက္သည့္ အခါတြင္ ရခိုင္ျပည္ကို ခ်န္လွပ္ ထားသည့္ အက်ိဳးဆက္မ်ားက ျပည္နယ္တဝွမ္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးေနရေၾကာင္း ရခိုင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚထုေမမွေျပာသည္။
(၅) ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ – ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ – (၂၁) ရာစု ပင္လုံ စတုတၳအစည္းအေဝးအားဩဂုတ္လတြင္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ က်င္းပရန္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ ျပင္ဆင္ထားသည့္ အခ်က္မ်ားအား (၂၃.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔မွ (၂၅.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔အထိ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းသြားရန္ရွိေၾကာင္း သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။
(၆) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး – ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားအား ULA/AA ႏွင့္ ဆက္သြယ္သည္၊ ပံ့ပိုးကူညီသည္ဆိုသည့္ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ အစိုးရစစ္တပ္ဖက္မွ ဖမ္းဆီးမႈ မ်ား ရွိေနသာေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္ၾကားညႇပ္မည္စိုးရိမ္၍ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္မွ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမႉး (၆၈) ဦး ႏႈတ္ထြက္စာတင္သြင္းခဲ့သည္။ အလားတူ ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲရား ပ်က္စီးသြား ႏိုင္ေၾကာင္း ဦးေဖသန္းမွ ေျပာသည္။ လက္ရွိ ရခိုင္ျပည္၌ ေျမျပင္အေနအထားအရ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မေတြ႕ရေၾကာင္းႏွင့္ ULA/AA အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ အစိုးရစစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုသာ ျမင္ေတြ႕ရေၾကာင္း ျမတန္ေဆာင္း ဆရာေတာ္မွ ဆိုသည္။ ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဆက္လုပ္မည့္သူမ်ားလည္း ရွိေနေသးသျဖင့္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားမ်ား မပ်က္ျပားႏိုင္ေၾကာင္း၊ ULA/AA မွ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အစားထိုးရန္ ေျပာလာ ျခင္းသည္ အစိုးရ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးေနျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ မူလအစီအစဥ္ျဖင့္ မလုံေလာက္လွ်င္ ေနာက္ထပ္ အစီအစဥ္ မ်ား ဆက္သုံးရမွာမ်ိဳး ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။ ULA/AA ေျပာခြင့္ရ ခိုင္သုခမွ ရခိုင္ေဒသ သည္ ယခင္ေရာ ယခုပါ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လက္ေအာက္မွာသာ ရွိေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္မွ ၎တို႔၏ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ားကို ဖုံးကြယ္ရန္ႏွင့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရရွိရန္ အစိုးရအား ဖိအား ေပးေနၿပီး ရခိုင္ျပည္၌ အစိုးရႏွင့္ အစိုးရတပ္မေတာ္ မရွိလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမ်ား ရရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ ULA/AA အားႏွိမ္နင္းရန္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တည္ၿငိမ္ရန္အတြက္ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ၾကား မၾကာခဏ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ရွိေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးမွ ေျပာသည္။
(၇) တိုက္ပြဲျဖစ္ေနသည့္ ေဒသမ်ား၌ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးအားနည္းၿပီး လက္ရွိ တာဝန္ ယူေနသည့္ အစိုးရမွလည္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးအတြက္ ကိုင္တြယ္ရာ တြင္ အားနည္း ေၾကာင္း ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေဝမွ ေျပာသည္။ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ULA/AA အဖြဲ႕ဝင္မ်ား သည္ အရပ္သား အေယာင္ ေဆာင္ၿပီး ေရာက္လာႏိုင္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ညဖက္ အမႈလာဖြင့္လွ်င္ ရဲစခန္းတံခါး အား မဖြင့္ရဲေၾကာင္း ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဒုရဲဗိုလ္ခ်ဳပ္ မ်ိဳးေဆြဝင္းမွေျပာသည္။ ေန႔အခ်ိန္ သြားတိုင္လွ်င္ေတာင္မွ ရဲစခန္းတံခါးအား ဖြင့္မေပး၍ ရဲလုပ္ရမည့္ အလုပ္ကို ULA/AA မွ လုပ္သြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ျမတန္ေဆာင္းဆရာေတာ္ အရွင္နႏၵသာရ မွေျပာသည္။
(၈) အင္တာနက္ သတင္းပိတ္ဆို႔မႈ – ရခိုင္ျပည္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္တြင္ အင္တာနက္ျပန္ရရန္အတြက္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္အရပ္ဘက္အဖြဲ႕မ်ားမွ ေတာင္းဆိုမႈ ေတြရွိ ေနေသာ္လည္း စစ္ေရးဆိုင္ရာလွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ား ေပါက္ၾကားျခင္း၊ လူမ်ိဳးေရး အမုန္းတရား လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ားရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ပလက္ဝတြင္ အင္တာနက္ ျဖတ္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ဘက္မွေျပာသည္။ တဖက္တြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သတင္းမ်ားအား Facebook မွ အခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီ ျဖန႔္ေဝသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းမွ ေနျပည္ေတာ္အေျခစိုက္ သတင္း ေထာက္မ်ားသို႔ အေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္။
(၉) စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး – အၾကမ္းဖက္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ား၏ ေနာက္ ၌ ရပ္တည္ေနသည့္ အင္အားစုႀကီးေၾကာင့္ ၎တို႔အားေခ်မႈန္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံတခုတည္း မွ မလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း ႐ုရွသတင္းဌာန (ZVEZDA) ႏွင့္ေတြ႕ဆုံစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္မွ ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ULA/AA အေနျဖင့္ နည္းပညာ ျမင့္သူမ်ားဆီမွ အေဝးထိန္း မိုင္းခြဲသည့္နည္းပညာမ်ားကို ရရွိထားေၾကာင္း အိႏၵိယ မွသတင္းေပးသည္မွာ မွန္ကန္သည္ဟု ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္း မွေျပာသည္။ ULA/AA မွ အသုံးျပဳသည့္ မိုင္း မ်ား နည္းပညာ ျမင့္လာျခင္းသည္ ႏိုင္ငံတခုခု၏ အကူအညီကို ရရွိေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ သည္ဟု စစ္ေရးေလ့လာသုံးသပ္သူ စာေရး ဆရာ ဦးသန္းစိုးႏိုင္မွ ေျပာသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မဲေဆာက္တြင္ ဖမ္းဆီးရရွိေသာ လက္နက္မ်ားသည္ ULA/AA အဖြဲ႕ထံသြားမည့္ လက္နက္မ်ားျဖစ္မည္ဟု ယူဆရၿပီး ဖမ္းဆီးခံရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား (၆) ဦးတြင္ ကရင္ (၄) ဦးႏွင့္ ရခိုင္ (၂) ဦးပါဝင္သည္ဟု ဧရာဝတီသတင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည္။ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္ေနခ်ိန္ႏွင့္ ေဒသတြင္း ျပႆနာမ်ားအား မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးသည့္ အခုလိုအခ်ိန္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕(အာဆီယံ) ၏ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈက ပိုၿပီး အေရးႀကီးလာေၾကာင္း (၃၆) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းအေဝး၌ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ေျပာသည္။
၃.၂. စစ္ေရးဆိုင္ရာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား
———————————
(၁) ႏွစ္ဘက္ထိေတြ႕မႈႏွင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား – ULA/AA မွ ျမန္မာအစိုးရ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအား ရထားလမ္းတြင္ တိုက္ခိုက္မႈ (၁) ႀကိမ္၊ ကားလမ္းတြင္ တိုက္ခိုက္မႈ (၁) ႀကိမ္၊ တံတားအနီးတြင္ တိုက္ခိုက္မႈ (၃) ႀကိမ္၊ ေရလမ္းတြင္ တိုက္ခိုက္မႈ (၂) ႀကိမ္၊ ေက်း႐ြာအနီးတြင္ တိုက္ခိုက္မႈ (၁) ႀကိမ္၊ ရဲကင္းစခန္းအား စီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈ (၁) ႀကိမ္၊ အစိုးရ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအား လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈ (၂) ႀကိမ္၊ ကားလမ္းတြင္ မိုင္းေထာင္ တိုက္ခိုက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈ (၂) ႀကိမ္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည္။ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွာ စစ္ေတြတြင္ (၁) ႀကိမ္၊ ပုဏၰားကြၽန္းတြင္ (၂) ႀကိမ္၊ ေက်ာက္ေတာ္တြင္ (၂) ႀကိမ္၊ ရေသ့ေတာင္တြင္ (၅) ႀကိမ္၊ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ (၁) ႀကိမ္ ျဖစ္ပြါးခဲ့ၿပီး မိုင္းေထာင္ တိုက္ခိုက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမွာ စစ္ေတြႏွင့္ ေတာင္ကုတ္တြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည္။ အဆိုပါ ထိေတြ႕မႈမ်ားအျပင္ ရေသ့ေတာင္တြင္ တိုက္ပြဲ (၆) ႀကိမ္၊ ပုဏၰားကြၽန္းတြင္ တိုက္ပြဲ (၁) ႀကိမ္၊ ေျမာက္ဦးတြင္ တိုက္ပြဲ (၂) ႀကိမ္၊ မင္းျပားတြင္ တိုက္ပြဲ (၁) ႀကိမ္၊ ေျမပုံတြင္ တိုက္ပြဲ (၁) ႀကိမ္၊ အမ္းတြင္ တိုက္ပြဲ (၃) ႀကိမ္ခန႔္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည္။
(၂) ULA/AA အေနျဖင့္ ရထားလမ္း၊ ကားလမ္းမ်ားတြင္ မိုင္းဆြဲတိုက္ခိုက္ျခင္းကို အဓိကထား ၿပီး၊ ေရလမ္းတြင္ ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္မွ ေရယာဥ္မ်ားအား အေဝးမွ လက္နက္ႀကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ျခင္းကို ေတြ႕ရသည္။ ၿမိဳ႕တြင္း အရပ္သားအသြင္ျဖင့္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ မႈမ်ားတြင္ ULA/AA ဖက္မွ ဖမ္းဆီး၊ ဒဏ္ရာရ၊ ေသဆုံးျခင္းမရွိဘဲ ျမန္မာအစိုးရ လက္နက္ ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားဘက္မွ အထိနာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အစိုးရတပ္မွ ေရယာဥ္မ်ားအား ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ရာတြင္လည္း ထိေရာက္မႈရွိသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္ေတြ-ေရခ်မ္းျပင္ ကားလမ္းတြင္ မိုင္းေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းရာ၌ မိုင္း (၆) လုံးတြင္ (၁) လုံး အခ်ိန္မတိုင္မီ ေပါက္ကြဲခဲ့ၿပီး၊ ေတာင္ကုတ္-မအီ ကားလမ္းတြင္ မိုင္းေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္း ေနစဥ္ ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္၍ ULA/AA အဖြဲ႕ဝင္ဟုယူဆရသူ (၄) ဦး ေသဆုံးခဲ့သည္။ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ကပ္သေျပေက်း႐ြာအနီး တိုက္ပြဲတြင္လည္း ULA/AA အဖြဲ႕ဝင္ (၁) ဦးကို မိုင္းေထာင္ရာတြင္ အသုံးျပဳသည့္ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္အတူ အေသေတြ႕ရွိရ ေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္မွ ထုတ္ျပန္သည္။
(၃) ထူးျခားခ်က္အေနျဖင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ အေပါက္ဝေက်း႐ြာအနီး ရထားလမ္း၌ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးမႈကို မသိေသးေၾကာင္း ULA/AA ေျပာေရးဆိုခြင့္ရ ခိုင္သုခမွ ေျပာဆိုၿပီး ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းမွ ျဖစ္ပြါးမႈမရွိေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။
(၄) ႏွစ္ဘက္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္သူမ်ားၾကား အျပန္အလွန္ ဖမ္းဆီးမႈ – ULA/AA မွ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္တြင္ စမ္မႈထမ္းေဟာင္း အၿငိမ္းစား (၂) ဦးႏွင့္ မိသားစုဝင္ (၁) ဦးကိုလည္းေကာင္း၊ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ နယ္ေျမခံတပ္ရင္းမွ တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ သား (၃) ဦးတို႔အား လည္းေကာင္း၊ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာ အစိုးရစစ္တပ္မွ ULA/AA ဆက္ေၾကး တာဝန္ခံ (၁) ဦးကို ေက်ာက္ျဖဴတြင္လည္းေကာင္း၊ စစ္ေတြ-ရန္ကုန္ကားျဖင့္ လိုက္ပါလာသည့္ ULA/AA အမာခံတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ဆိုသူ (၁) ဦးအား အမ္းတြင္လည္းေကာင္း၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ကန္ေစာက္စစ္ေဆးေရးဂိတ္၌ (ULA/AA) အမာခံဆိုသူ (၁) ဦးအားလည္းေကာင္း ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ကပ္သေျပေက်း႐ြာ အနီး တိုက္ပြဲတြင္ မသကၤာဖြယ္အမ်ိဳးသား (၁၀) ဦး ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး (၂) ဦးအားဖမ္းဆီး ရမိေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္မွ ထုတ္ျပန္သည္။
(၅) စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ နည္းပညာ – လူ၊ ယာဥ္မ်ားကို ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ ႀကီးမားသည့္ မိုင္းအမ်ိဳး အစားမ်ားကို အသုံးျပဳရန္ ULA/AA အေနျဖင့္ နည္းပညာျမင့္သူမ်ားဆီမွ ရီမုနည္းပညာ အေထာက္အပံ့ရရွိထားေၾကာင္း ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္း မွေျပာသည္။ စစ္ေရးေလ့လာ သုံးသပ္သူ ဦးသန္းစိုးႏိုင္မွလည္း ULA/AA မွ အသုံးျပဳသည့္ မိုင္းမ်ား နည္းပညာ အဆင့္ ျမင့္မားလာျခင္းသည္ ႏိုင္ငံတခုခု၏ အကူအညီရရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ဟုဆိုသည္။ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ျပားေခ်ာင္းတံတားအနီးတိုက္ပြဲတြင္ အစိုးရ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္း မွ အသုံးျပဳေနေသာ အစၥေရးႏိုင္ငံလုပ္ စစ္ေျမျပင္သုံး Skylark I-LEX အမ်ိဳးအစား ေမာင္းသူမဲ့ ကင္းေထာက္ေလယာဥ္ငယ္ (၁) စင္းကို သိမ္းဆည္းရမိေၾကာင္ ULA/AA မွ ထုတ္ျပန္သည္။
(၆) အျခားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား – ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္၊ မီးဒိုက္ေက်း႐ြာအနီး ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္မ်ဥ္း မွတ္တိုင္အမွတ္ ဘီပီ-(၃၄)ႏွင့္ ဘီပီ-(၃၅) အၾကား၌ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ARSA အဖြဲ႕ဝင္ (၂၅) ဦးတို႔ (၀၁း၀၀) နာရီၾကာ ပစ္ခတ္မႈျဖစ္ပြါးခဲ့ၿပီး အာဆာအဖြဲ႕ထံမွ အေလာင္း (၂) ေလာင္း ႏွင့္ လက္နက္ ခဲယမ္းပစၥည္းမ်ားကို သိမ္းဆည္းရခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားဘက္မွ တပ္ဖြဲ႕ဝင္တစ္ခ်ိဳ႕ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိ ခဲ့ေၾကာင္း တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံးမွ သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
၃.၃. လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား
————————————
(၁) မတရားဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း – ယခင္လမွ ဖမ္းဆီးထားေသာ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၊ အငူ႐ြာသစ္ေက်း႐ြာမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးႏွင့္ ႐ြာသစ္ေကေက်း႐ြာမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး တို႔အား ULA/AA ႏွင့္ ဆက္သြယ္သည္ဆိုသည့္ သံသယျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒမ်ားျဖင့္ အမႈဖြင့္ထားသည္။
(၂) ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ALP/ALA အဖြဲ႕ဝင္ (၂) ဦးအား ULA/AA မွ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ALP/ALA အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းတဦးျဖစ္ေသာ ဦးဝင္းလႈိင္ အား ULA/AA ႏွင့္ ဆက္စပ္သည္ဟု ယူဆၾကေသာ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္လုံး ဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရး အဖြဲ႕အစည္းမွ ဖမ္းဆီးသုတ္သင္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္ တေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
(၃) အစိုးရလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မွ အၿငိမ္းစားမ်ား၊ ၎တို႔၏ မိသားစုဝင္မ်ား၊ အစိုးရ လက္နက္ ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မွ မိသားစုဝင္မ်ာႏွင့္ ALP ပါတီဝင္မ်ားအား ULA/AA မွ ဖမ္းဆီး မႈမ်ားရွိေနၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားႏွင့္ ANP ပါတီဝင္မ်ားအား ULA/AA ႏွင့္ ဆက္စပ္ သည္ဆိုသည့္ သံသယျဖင့္ အစိုးရတပ္မေတာ္မွ ဖမ္းဆီးမႈမ်ားရွိေနသည္။ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ NLD အလုပ္မႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေဇယ်ာမင္းအား ULA/AA မွ (၄) လၾကာဖမ္းဆီးထားၿပီး ျပန္လႊတ္ ေပးလိုက္ေၾကာင္း ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕မ ရဲစခန္း၊ ဒုရဲမႉးမွ ထုတ္ျပန္သည္ကို ၎တို႔ႏွင့္ အစိုးရၾကား တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္လာေအာင္ အစိုးရစစ္တပ္မွ တမင္ဖန္တီး ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ULA/AA မွ စြပ္စြဲသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ အရပ္သားမ်ားအား ႏွစ္ဖက္ စလုံးမွ ဖမ္းဆီး မႈမ်ားရွိေနၿပီး တခ်ိဳ႕ကို ျပန္လႊတ္ေပးၾကသည္မ်ားရွိသည္။ အစိုရ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ား မွ ဖမ္းဆီးထားေသာ အရပ္သားတခ်ိဳ႕အား ျပန္လည္လႊတ္ေပးသည္မ်ား ရွိေသာ္လည္း မည္သည့္ ေနရာတြင္ ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း မသိရသည္မ်ား၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ တင္းမ (သစ္) ႏွင့္ တင္းမႀကီးေက်း႐ြာမွ ဖမ္းဆီးမႈမ်ားကို မသိရွိရဟု ျငင္းဆိုမႈမ်ားရွိသည္။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ လိပ္ဆင္းျပင္ေက်း႐ြာမွ ကိုသန္းျမင့္ေဌးအား အစိုးရစစ္တပ္မွ လမ္းျပ အျဖစ္ဖမ္းဆီးရာတြင္ စစ္ဝတ္စုံဝတ္ကာ ႀကိဳးခ်ည္ေႏွာင္ၿပီး ေခၚသြားေၾကာင္း မ်က္ျမင္ ႐ြာသားမ်ားမွ ေျပာသည္။
(၄) ULA/AA မွ ဖမ္းဆီးထားသည့္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဘူးေ႐ႊေမာ္ ေက်း႐ြာမွ ဦးသန္းေ႐ႊ သည္ လူမႈအက်ိဳးျပဳဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္း အခန္းက႑မွ ရပ္တည္ၿပီးလုပ္ေဆာင္ ေနသူျဖစ္သည့္အတြက္ ျပန္လႊတ္ေပးရန္ စားနပ္ရိကၡာဖူလုံမႈ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးအဖြဲ႕ (FSWG) မွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆိုသည္။ ကိုစည္သူေက်ာ္ဇံ (ခ) ကိုမိုက္ကယ္အား တရားမွ်တမႈ ရရွိေစေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအေနျဖင့္ စီစစ္ေဆာင္႐ြက္ေပးရန္ ရခိုင္ျပည္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မတီမွ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။
(၅) ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္း ULA/AA မွ ဖမ္းဆီးသူ (၆) ဦး၊ ဖမ္းဆီး ထားျခင္း မရွိ/မသိဟု ျငင္းဆိုခံရသူ (၃) ဦး၊ ယခင္ဖမ္းဆီးထားသူမ်ားမွ ျပန္လႊတ္ေပးသူ (၁) ဦးရွိသည္။ အစိုးရလက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားဘက္မွ ဖမ္းဆီးသူ (၄၇) ဦး၊ ျပန္လႊတ္ ေပးသူ(၁၈) ဦး၊ ယခင္ဖမ္းဆီးထားသူမ်ားမွ ျပန္လြတ္လာသူ (၄) ဦးရွိသည္။
(၆) ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းႏွင့္ အျခားထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိျခင္း – ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၊ စညင္း႐ြာမွ မနန္းစုသည္ မိုင္းနင္းမိ၍ ေျခေထာက္တဖက္ ျပတ္သြားသည့္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ULA/AA ႏွင့္ အစိုးရတပ္တို႔ ႏွစ္ဖက္အျပန္အလွန္စြပ္စြဲလ်က္ရွိသည္။ စစ္ပြဲမ်ား ၾကားမွာ ေျမစာပင္ျဖစ္ေနရသည့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး၊ ကိုလိုနီစနစ္ဆိုး ေအာက္မွ ႐ုန္းထြက္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည့္ လူမ်ိဳးတိုင္း၊ႏိုင္ငံတိုင္းသည္ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားျဖင့္ႀကဳံ ေတြ႕ရျခင္းမွာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း (၁၈.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔ တြင္ ULA/AA ေျပာခြင့္ရ ခိုင္သုခမွ ေျပာသည္။
(၇) ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္း ULA/AA မွ သတ္ျဖတ္ျခင္း/ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္၍ ဒဏ္ရာရသူ (၁) ဦးရွိသည္။ အစိုးရလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားဘက္မွ သတ္ျဖတ္ျခင္း/ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္၍ ဒဏ္ရာရသူ (၁၉) ဦးရွိသည္။
(၈) ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ သတ္ျဖတ္ျခင္း – ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ အေပါက္ဝေက်း႐ြာမွ ေဒသခံ (၂) ဦး က်ည္ထိမွန္ျခင္းတြင္ ၎တို႔ပစ္ခတ္ျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္တြင္းကုန္းတြင္ ေဒသခံ (၁) ဦး ပစ္သတ္ခံရ၍ ေသဆုံးသည့္ကိစၥကို မသိရ ေသးေၾကာင္း အစိုးရတပ္မေတာ္မွ ျငင္းဆိုသည္။ ULA/AA မွ လႊတ္ေပးလိုက္ၿပီး ေနာက္ ပိုင္း ဒဏ္ရာမ်ားျဖင့္ ေသဆုံးသြားသည့္ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ သိုင္းက်ပ္ေက်း႐ြာမွ ေဒၚမစိန္ဦး ကိစၥမွာ ၎တို႔ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေၾကာင္း ULA/AA မွ ျငင္းဆိုသည္။
(၉) ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္း ULA/AA မွ သတ္ျဖတ္ျခင္း/ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းခံရ၍ ေသဆုံးသူ (၃) ဦးရွိသည္။ အစိုးရလက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားဘက္မွ သတ္ျဖတ္ျခင္း/ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းခံရ၍ ေသဆုံးသူ (၆) ဦးရွိသည္။
(၁၀) ႏွစ္ဘက္တပ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ ဒဏ္ရာရျခင္း -၂၀၂၀ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္း မေတာ္တဆ ထိခိုက္၍ (သို႔မဟုတ္) တမင္တကာ ရည္စူးပစ္ခတ္၍ လက္နက္ႀကီး ထိမွန္ ဒဏ္ရာရသူ (၁၁) ဦး၊ ေသနတ္ပစ္ခံရ ဒဏ္ရာရသူ (၁၁) ဦး၊ မိုင္းထိ ဒဏ္ရာရသူ (၂) ဦး၊ လက္နက္ႀကီး ထိမွန္ ေသဆုံးသူ(၄) ဦး၊ ေသနတ္ပစ္ခံရ ေသဆုံးသူ (၇) ဦး၊ မိုင္းထိ ေသဆုံးသူ (၁) ဦးရွိသည္။
(၁၁) ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကို သိမ္းဆည္းျခင္းႏွင့္ ဖ်က္ဆီးျခင္း – ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္မွ လက္နက္ ႀကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္းေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ား ေသဆုံး၊ ဒဏ္ရာရျခင္းမ်ား သာမက ကြၽဲ၊ႏြား၊ တိရိစာၦန္မ်ား ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ ေနအိမ္အေဆာက္အအုံမ်ား ပ်က္စီးျခင္းမ်ားရွိသည္။ ထို႔ျပင္ အစိုးရစစ္တပ္မွဟုယူဆရေသာ ရႈိ႕မီးေၾကာင့္ ေနအိမ္၊ ေငြေၾကးဥစၥာႏွင့္ သိုေလွာင္ထား သည့္ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ား ဆုံးရႈံးၾကရသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ပုဏၰားကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္မွ ကိုေအာင္ေက်ာ္သိန္းဖုန္းဆိုင္တို႔အား ဖ်က္ဆီးၿပီး ဖုန္းမ်ားအား ယူေဆာင္သြားခဲ့ေၾကာင္း ရက္ေန႔တြင္ ULA/AA မွ ထုတ္ျပန္သည္။
(၁၂) လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈမ်ားကို ကန႔္သတ္ျခင္း၊ ပိတ္ပင္တားဆီးျခင္း – ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္ (၇) ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၀၁.၀၈.၂၀) ရက္ေန႔ထိအင္တာနက္ ဆက္လက္ ျဖတ္ေတာက္ထားမည္ျဖစ္ၿပီး အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးကို မထိခိုက္ေၾကာင္း သုံးသပ္ႏိုင္သည့္ အခ်ိန္မွာသာ ျပန္ဖြင့္ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ အၿမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးစိုးသိန္းမွ ေျပာသည္။
(၁၃) အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ အေနာက္ပါပူဝါျပည္နယ္တြင္ အစိုးရမွ အင္တာနက္ျဖတ္ထားျခင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္ မညီေၾကာင္း တရား႐ုံးမွ ဆုံးျဖတ္လိုက္သည္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သင္ခန္းစာ ယူသင့္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အင္တာနက္ ျဖတ္ထားသည့္ အမိန႔္ သည္ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေနေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ FEM – Free Expression Myanmar အဖြဲ႕မွေျပာသည္။
(၁၃) ရခိုင္ျပည္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္ (၇) ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္၌ (၁) ႏွစ္ၾကာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ထားျခင္းေသာ္လည္း အစိုးရ၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မျဖစ္ေစဘဲ ေဒသအတြင္းမတည္ၿငိမ္မႈမ်ားလာ ေနျခင္းေၾကာင့္ ျပန္လည္ဖြင့္ေပးရန္ ရခိုင္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား၊ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ သတင္းမီဒီယာမ်ား အပါအဝင္ အဖြဲ႕အစည္း (၇၈) ဖြဲ႕မွ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ထံ အိပ္ဖြင့္ ေပးစာ (၁) ေစာင္ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္၏ ေျမျပင္အေျခအေနမွန္မ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ သိရွိေစရန္အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္းေထာက္မ်ား ကို လြတ္လပ္စြာ သတင္းရယူခြင့္ျပဳရန္ ေတာင္းဆိုထားသည္။
(၁၄) ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကာလ နီးကပ္လာခ်ိန္ႏွင့္ ကိုဗစ္-၁၉ ကပ္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနခ်ိန္တြင္ မည္သူမဆို ေနာက္ဆုံး ျဖစ္ေပၚေနသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ရရွိသင့္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အေနာက္ႏိုင္ငံမွ သံတမန္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။
(၁၅) အစိုးရမွ ျပည္သူမ်ား၏ လုံၿခဳံေရးအတြက္ အင္တာနက္ပိတ္ထားေၾကာင္း ေျပာေသာ္လည္း ပိတ္ခံထားရသည့္ (၁) ႏွစ္အတြင္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးေနသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေဒသခံျပည္သူ မ်ား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရမႈမ်ားရွိေနၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအားအခ်ိန္ ႏွင့္ တေျပးညီ သိရွိခြင့္မရေၾကာင္း ရခိုင္လူငယ္မ်ား စုေပါင္းၿပီး ျပဳလုပ္သည့္ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ထားသည့္ (၁) ႏွစ္ျပည့္ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ေျပာဆိုၾကသည္။ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕မွ လူငယ္ကြန္ယက္အဖြဲ႕တာဝန္ခံကိုမ်ိဳးမင္းထြန္း၊ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ၏ လူငယ္ေရးရာ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္မ်ားျဖစ္သူ ကိုမင္းဇေအာင္ႏွင့္ ကိုေနစိုးခိုင္တို႔အား ၿငိမ္းစုစီပုဒ္မ (၁၉) ျဖင့္ အမႈဖြင့္ျခင္းခံရၿပီး အမ္းၿမိဳ႕မွ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္မ်ားအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ မေအးေအးႏိုင္အားရဲစခန္းက ေခၚယူစစ္ေဆးခဲ့ေၾကာင္း ကာယကံ ရွင္မ်ားမွ ေျပာသည္။
(၁၆) လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာမႈကို ကန႔္သတ္ျခင္း၊ ပိတ္ပင္ျခင္း – ရခိုင္ျပည္၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွ ရိကၡာမ်ားအား ပလက္ဝၿမိဳသို႔ ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္းမွ သယ္ယူရာ တြင္ အစိုးရ တပ္မေတာ္သားမ်ားမွ စစ္ေဆးျခင္း၊ ပစ္ခတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕တြင္ ဒဏ္ရာရသူမ်ား၊ ေသဆုံးသူမ်ားရွိသျဖင့္ (၀၉.၀၆.၂၀) ရက္မွစ၍ သြားလာျခင္းမရွိေတာ့ ေၾကာင္း ပလက္ဝ ေဒသခံ ဆလိုင္း ခင္ေမာင္မွေျပာသည္။
(၁၇) ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္၊ စိမ္းစင္းေက်း႐ြာ၌ေနထိုင္သည့္ အိမ္ေထာင္စု (၁၆) စုမွ စစ္ေဘးဒုကၡ သည္ (၄၉) ဦးသည္ စားဝတ္ေနေရး ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ ဆမီးၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေ႐ြ႕သြား ေနစဥ္ အစိုးရတပ္မေတာ္က ခြင့္မေပးသျဖင့္ ျပန္လွည့္ခဲ့ရေၾကာင္း ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဝွ႔တင္မွ ေျပာသည္။
(၁၈) ပုဏၰားကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ပိႏၷဲေတာေက်း႐ြာအေရွ႕ဘက္ (၁) မိုင္ခန႔္အကြာတြင္ ေမလမွစ၍ အစိုးရတက္မေတာ္မွ တပ္စြဲထားေသာေၾကာင့္ အခက္အခဲႀကဳံေနရၿပီး ေက်း႐ြာျပင္ပသို႔ ထြက္သူမ်ားအား ပစ္ခတ္မႈမ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္ က်န္ရွိေနသည့္ ဆန္ရိကၡာမ်ားကို ေခြၽတာစားေသာက္ေနရသည္။
(၁၉) အစိုးရတပ္မေတာ္မွ ကဇုကိုင္း၊ အမ္းၿမိဳ႕ေပၚျဖတ္သြားသည့္ ကုန္းလမ္းႏွင့္ ကမ္းေထာင္း ႀကီးကို ျဖတ္သြားသည့္ ဒါးလက္ ေခ်ာင္း ေရလမ္း (၂) ခုလုံး စားနပ္ရိကၡာမ်ား သယ္ယူရန္ ပိတ္ထားသည့္အတြက္စားဝတ္ေနေရး အခက္ခဲျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ အမ္းၿမိဳ႕နယ္၊ဒါးလက္ အုပ္စုမွ ခ်င္းႏွင့္ရခိုင္ (၃၀၀၀) ေက်ာ္သည္ အမ္းၿမိဳ႕ေပၚ၊ ကမ္းေထာင္းႀကီးၿမိဳ႕၊ ကဇုကိုင္း ေက်း႐ြာအုပ္စုႏွင့္ မေကြးတိုင္းေဒသဘက္သို႔ ထြက္ခြါသြားရသည္။
(၂၀) အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးေစခိုင္းျခင္း – ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေပါက္ေတာပေလာင္ ေက်း႐ြာသို႔ အစိုးရ တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္း (၁) ခုဝင္ေရာက္ကာ ႐ြာသား (၆) ဦးအား ေပါက္ေတာပေလာင္မွ ၾကာညိဳျပင္အထိ ေခါင္းေပၚ လက္တင္ခိုင္းၿပီး လမ္းျပအျဖစ္ (၁) နာရီခန႔္ ေခၚေဆာင္သြားခဲ့သည္။
၃.၄. စစ္ေဘးေရွာင္ဆိုင္ရာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား
——————————————
(၁) စစ္ေဘးေရွာင္ဦးေရႏွင့္စခန္းအတိုးအေလ်ာ့ – ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္း ရခိုင္ျပည္၌ စစ္ေဘးေရွာင္ဦးေရ(၃၀၀၀၀) ခန႔္ တိုးပြါးခဲ့မည္ဟု ခန႔္မွန္းရသည္။ စစ္ေဘးေရွာင္ရသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ ရေသ့ေတာင္၊မင္းျပား၊ စစ္ေတြ၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ပုဏၰားကြၽန္း၊ အမ္းႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား တိုးပြါးရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ ႐ြာတြင္းသို႔ ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းမ်ားမွ ဝင္ေရာက္၍ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးျခင္း၊ ႐ြာတြင္းသို႔ လက္နက္ႀကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း၊ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ ႐ြာမွ ထြက္ေပးၾကရန္ ၫႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ျပန္ျခင္းႏွင့္ ႐ြာနားပတ္ဝန္းက်င္တြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါး ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
(၂) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏စား၊ဝတ္၊ေနေရး -အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ေထာက္ပံ့ မႈမရရွိသည့္အျပင္ မိုးသက္ေလျပင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၊ ကိုင္းႀကီး စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းတြင္ ေနစရာ အခက္အခဲျဖစ္ေနသည္။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ရွိ စာသင္ေက်ာင္း (၇) ေက်ာင္းမွ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ (၃၀၀၀) ေက်ာ္အား အစားထိုးခိုလႈံမည့္ ေနရာမေပးဘဲ (၁၅.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထား၍ စာသင္ဖယ္ရွားေပးရန္ အစိုးရမွ ၫႊန္ၾကားထား သျဖင့္ အခက္အခဲျဖစ္ေနၾကသည္။ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ၿမိဳ႕ေပၚရွိဂႏၶာရီ ေက်ာင္းတြင္ စစ္ေဘးေရွာင္ (၇၀၇) ဦးတို႔သည္ မိုးရာသီအတြက္ အမိုးအကာလုံသည့္ ေနအိမ္မ်ား လိုအပ္ လ်က္ရွိသည္။ မိုးသည္းထန္စြာ႐ြာၿပီး ျမစ္ေရႏွင့္ ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရ လွ်ံတက္ လာသျဖင့္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၊ ရက္ေခ်ာင္းစစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းမွ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုႏွင့္ ကေလး ငယ္မ်ားအားေလးေတာင္ေက်း႐ြာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းထားရသည္။ေျမာက္ဦး ၿမိဳ႕နယ္၊ ျမတန္ေဆာင္းစစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းတြင္လည္း ထိုသို႔ေရလွ်ံသျဖင့္ ေနထိုင္ေရး အခက္အခဲရွိေနသည္။ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္ရွိ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားမွာ ပလက္ဝၿမိဳ႕ႏွင့္ ဆမီးၿမိဳ႕ ေပၚရွိစာသင္ ေက်ာင္း၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ယာယီခိုလႈံေနရၿပီး (၂၁.၀၆.၂၀) ရက္ ေန႔တြင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အခက္ႀကဳံေနရသည္။
(၃) ေက်ာက္ေတာ္-ပလက္ဝ ေရလမ္း၊ ကုန္းလမ္းမ်ားတြင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားမွ ေခၚယူ စစ္ေဆးျခင္း၊ ပစ္ခတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ စာနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္လ်က္ရွိသည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ေမယုဓမၼစကၡဳ ပရဟိတေက်ာင္းတြင္ အစစအရာရာ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ တာဝန္ယူေနရ၍ စား၊ဝတ္၊ေနေရး အၾကပ္အတည္းရွိေနသည္။ အမ္းၿမိဳ႕နယ္၊ ရွမ္းကုန္း႐ြာႏွင့္ မဂၤလာဒုံ႐ြာ တို႔တြင္ အစိုးရတပ္မေတာ္မွ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ေဆာင္႐ြက္ေနၿပီး သြားလာခြင့္ ပိတ္ ထားသည့္အတြက္ လူဦးေရ (၆၆၂) ဦး ရိကၡာျပတ္လပ္ေနသည္။ အမ္းၿမိဳ႕နယ္၊ ဒါးလက္ ေခ်ာင္းအုပ္စုအတြင္းရွိ အလယ္ကြၽန္းေက်း႐ြာအား ကုန္းလမ္းႏွင့္ ေရလမ္း (၂) ခုလုံးကို စားနပ္ရိကၡာသယ္ယူခြင့္ ပိတ္ပင္ထားသျဖင့္ စစ္ေဘးေရွာင္ (၁၀၀) ေက်ာ္သည္ စားနပ္ ရိကၡာ ျပတ္လပ္လာ၍ ၿမိဳ႕ေပၚသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားရသည္။ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ စစ္ေဘးေရွာင္ (၂၀၀၀) ခန႔္မွာ ဆန္ရိကၡာမ်ားျပတ္ ေတာက္ေနၿပီး အစိုးရ တပ္မေတာ္ ရွိေနသည့္ အတြက္ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕မ်ား သြားေရာက္ရန္ အခက္အခဲရွိေနသည္။
(၄) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားအတြက္ အစိုးရမွထိေရာက္သည့္ ကူညီပံ့ပိုးမႈ၊ အလႉရွင္မ်ားအား လြတ္လပ္စြာ သြားေရာက္ လႉဒါန္းရန္ ခြင့္ျပဳမႈမရွိသည့္အတြက္ အေမရိကန္အေျခစိုက္ ရခိုင္-အေမရိကန္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမွ အလႉေငြေကာက္ခံ၍ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၅) ေသာင္း ခန႔္ႏွင့္ ဝါရွင္တန္ဒီစီအေျခစိုက္ ကခ်င္မဟာမိတ္အဖြဲ႕မွ ေငြေၾကးတခ်ိဳ႕ လႉဒါန္းခဲ့ သည္။ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာာင္ေနတိုးမွ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕နယ္တို႔မွ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားအတြက္ အေဆာင္ (၁၅) ေဆာင္ကို အလိုေတာ္ျပည့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း လက္ေထာက္ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ အရွင္ကုမာရမွတဆင့္ လႉဒါန္း မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ဘီတြတ္ သာေရးနာေရးအသင္း၏ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မွ စစ္ေတြႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းမ်ားသို႔ ဆန္အိပ္ (၅၀၀) ေက်ာ္ လႉဒါန္းသြားမည္ဟု သိရသည္။ ခ်င္းတိုက္ပြဲေရွာင္ ျပည္သူမ်ားကူညီေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ေကာ္မတီ (RRCCI) မွ ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္တိုင္ပင္၍ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္ရွိ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ စားေသာက္ကုန္မ်ားႏွင့္ Covid-19 ေရာဂါကာကြယ္ေရး အေထာက္အကူျပဳ ေဆးမ်ားအား ခြဲေဝေပးရန္ စီစဥ္ေနသည္။ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္တန္းတိုက္နယ္မွ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏စား၊ ဝတ္၊ ေနေရးအေျခအေနကိုအစိုးရ အား တင္ျပ အကူအညီ ေတာင္းလာျခင္း မရွိေသးေၾကာင္းႏွင့္ တင္ျပလာလွ်င္ ကူညီ ေပးသြား မည္ျဖစ္ေၾကာင္းရခိုင္ျပည္နယ္စည္ပင္သာယာေရးဝန္ႀကီးဦးဝင္းျမင့္မွ ေျပာသည္။
(၅) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ က်န္းမာေရး – မိုးသည္းထန္စြာ႐ြာၿပီး ျမစ္ေရႏွင့္ ေတာင္က် ေခ်ာင္းေရ လွ်ံသျဖင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ျမတန္ေဆာင္း စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းတြင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ား က်န္းမာေရး ထိခိုက္ႏိုင္သည့္ အေျခအေနႏွင့္ ႀကဳံေနရသည္။ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေအာင္သာစည္ ေက်း႐ြာတြင္ က်န္ခဲ့သည့္ ကေလးငယ္၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ သက္ႀကီး ႐ြယ္အို (၈၀) ဦးခန႔္အတြက္ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ ေဆးဝါးမ်ား လိုအပ္ေနသည္။ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၊ စညႇင္းစစ္ေဘးေရွာင္စခန္း၌ အိမ္သာ (၅) လုံးသာရွိၿပီး က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား လည္း မရွိသျဖင့္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ေနသည္။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေညာင္ေခ်ာင္း စစ္ေဘး ေရွာင္စခန္း၌ စစ္ေဘးေရွာင္ဦးေရ (၂၅၀၀) ေက်ာ္ေနထိုင္ၿပီးအိမ္သာ (၁၁) လုံးသာ ရွိသျဖင့္ ယူနီဆက္ႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာၾကက္ေျခနီေကာ္မတီ (ICRC) တို႔ထံတြင္ ေမလ အတြင္းက အကူအညီေတာင္းခံခဲ့ေသာ္လည္းအစိုးရဆီမွခြင့္ျပဳခ်က္မရရွိဟုသိရသည္။
(၆) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ လုံၿခဳံေရး – ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ တိန္ညိဳ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းအား အစိုးရတပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္း (၁) ခုမွ ဝင္ေရာက္၍ စခန္းရွိ အမ်ိဳးသားမ်ားအား အိမ္ေထာင္စု စာရင္းႏွင့္ကိုက္ညီမႈရွိ/ မရွိ စစ္ေဆးခဲ့သည္။ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေဆာက္ခတ္ေက်း႐ြာရွိ မသန္စြမ္း၊ ကေလးသူငယ္ႏွင့္ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုမ်ား ကယ္ထုတ္ရန္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးအား ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕ေပၚမွ ဆရာေတာ္ (၈) ပါးႏွင့္ ၿမိဳ႕ခံ (၂၀) ေက်ာ္တို႔ကေတြ႕ဆုံၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခဲ့ရသည္။ ရေသ့ေတာင္ ၿမိဳ႕ အနီးတြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးေသာေၾကာင့္ ေ႐ႊပါရမီ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းမွ စိတ္က်န္းမာေရး မေကာင္းသူအမ်ိဳးသား (၁) ဦး အားက်ည္ထိမွန္ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။
(၇) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ပညာေရး – ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္၊ ေျမာက္ဦး၊ ေက်ာက္ေတာ္ႏွင့္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္တို႔မွ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္း (၅) ခုတြင္ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို ေငြေၾကးအခက္အခဲမ်ားရွိေနသည့္ၾကားမွ ေဆာက္လုပ္ ေနရသည္။ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွ ၿမိဳ႕ေပၚသို႔ စစ္ေဘးေရွာင္လာရသည့္ ကေလးသူငယ္တခ်ိဳ႕မွာ ေနထိုင္ေရး အဆင္မေျပသျဖင့္ ေက်ာင္းထားရမည့္ အေျခအေနမရွိေၾကာင္း သိရသည္။
၃.၅. အေထြေထြ လူမႈ-စီးပြါးေရးဆိုင္ရာ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား
———————————————–
(၁) စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး – ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္တလုံးဒုကၡသည္စခန္းမွ ကမန္ဒုကၡ သည္မ်ား အတြက္တည္ေဆာက္ေပးမည့္ ေနရာသည္ဒီေရေရာက္သည့္ ဆားငန္ေတာျဖစ္ ၿပီး စီးပြါးေရးလုပ္ကိုင္ရန္ အဆင္မေျပေသာေၾကာင့္ မေနႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ မူလ ေနရာ ျဖစ္သည့္ပိုက္ဆိပ္၊ ျပင္ျဖဴေမာ္ရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ျပန္လည္ေနရာခ်ေပးရန္ အင္တာနက္ လူမႈကြန္ယက္မွ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္ၿပီး ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္ကို ပဋိပကၡျဖစ္ခဲ့သူမ်ားၾကား ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေနသည့္ ကာလျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မူလေနရာ၌ ျပန္ထားရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္လြင္မွ တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုသည္။ COVID-19 ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားအျပင္ အစိုးရတပ္မေတာ္မွ လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ဆို႔ထားျခင္းမ်ားေၾကာင့္ စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး ၾကပ္တည္း လ်က္ရွိၾကၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚရွိ သီလရွင္မ်ားပင္ အလႉရွင္ နည္းပါးလာသည့္ အတြက္ အခက္အခဲႀကဳံေနရသည္။
(၂) က်န္းမာေရး – ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ကပ္ရပ္တည္ရွိသည့္ ေကာ့စ္ဘဇား (ဖေလာင္းခ်ိတ္) ခ႐ိုင္ (၁) ခု တြင္ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ (၂ဝ) ဦးေသဆုံးကာ (၈၉ဝ) ဦးကူးစက္ ခံရၿပီး ေနာက္ ေကာ့စ္ဘဇားခ႐ိုင္အား ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံးကို႐ိုနာ ဗိုင္းရပ္စ္အနီေရာင္ (Red Zone) အျဖစ္သတ္မွတ္ ေၾကညာထားသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရွိ အူခီးယာ မူဆလင္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ က႐ိုနာ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ခံရသူ (၂၉) ဦး၊ Cox’s Bazar ဒုကၡ သည္စခန္းတြင္ (၄၆) ဦးရွိၿပီး ထို (၄၆) ဦးထဲမွ (၅) ဦး ေသဆုံးသည့္အတြက္ ဆိုး႐ြားသည့္ အေျခအေနျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္သို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာေသာ ေနရပ္စြန႔္ခြါ မိသားစုဝင္ (၅) ဦးအားလွဖိုးေခါင္ယာယီ စခန္း၌ Quanratine ထားရွိၿပီး ဓာတ္ခြဲနမူနာ ေဆးစစ္ရန္ ပို႔ထားသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္သို႔ ခိုးဝင္လာသူ အမ်ိဳးသား (၂) ဦးႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး (၁)ဦး၊ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္သို႔ ခိုးဝင္လာသူ အမ်ိဳးသား (၁) ဦး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ခရီးသြား ရာဇဝင္ရွိသည့္ ဘူသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွ အမ်ိဳးသား (၁) ဦးႏွင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ေနထိုင္သူ (၁) ဦးတြင္ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ႕ရွိရသည္။ ဘူးသီးေတာင္မွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ခရီးသြား ရာဇဝင္ရွိသည့္ ကိုဗစ္လူနာႏွင့္အတူတူ ဝင္ေရာက္လာသူ (၁၂) ဦးထဲတြင္ (၄) ဦး ေပ်ာက္ ဆုံးေနၿပီး (၈) ဦးအား ရပ္ကြက္ (၃)၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းအတြင္းရွိ ဗလီႀကီးတြင္ Quarantine ထားရွိသည္။
(၃) (၁၉.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔အထိ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ႕လူနာ (၂၃) ဦးတြင္ ရခိုင္ျပည္မွ (၇) ဦး ပါဝင္သည္။ သံတြဲၿမိဳ႕နယ္တြင္ မေလးရွားမွ ျပန္လာသူ ဦးျမင့္ေအာင္အား ဒုတိယအႀကိမ္ ေဆးစစ္ရာ ပိုးေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိ ရခိုင္ျပည္သို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ျပန္လာသူ (၃၅ဝဝ) ေက်ာ္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ျပန္လာသူ (၁ဝဝဝ) ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ စီမံခန႔္ခြဲေရး ဦးစီးအရာရွိ ဦးရဲမင္းဦးမွ ေျပာသည္။
(၄) ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ငေမာက္ေခ်ာင္းတိုက္နယ္ ေဆး႐ုံအား ဝန္ထမ္း မလုံေလာက္၍ ပိတ္ထားရသည္။ ၂၀၂၀ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚဝါရီလမွ ဇြန္လ (၁) ရက္ေန႔အထိ ရခိုင္ျပည္၌ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါျဖစ္ပြါးသူ (၄၈) ဦးရွိေၾကာင္းႏွင့္ အသက္ (၁)ႏွစ္ ေအာက္ ကေလး မ်ားႏွင့္ အသက္ (၅) ႏွစ္မွ (၉) ႏွစ္ကေလးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေၾကာင္းသိရသည္။
(၅) လုံၿခဳံေရး – ရခိုင္ျပည္၌ ေဒသတြင္းတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး ျပည္သူမ်ား စိုးရိမ္ပူပန္မႈႏွင့္ အေၾကာက္တရားမ်ားမရွိေအာင္ အစိုးရမွျပဳလုပ္ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဦးလွေစာမွ လည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕အနီးအနားထိ တိုက္ပြဲဧရိယာ က်ယ္ျပန႔္လာျခင္းမွာ ေကာင္းေသာအလားအလာ မဟုတ္ေၾကာင္း ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေဝမွ လည္းေကာင္း၊ မိုင္းေပါက္ကြဲမႈမ်ားသည္ ၿမိဳ႕အဝင္အထိ ေရာက္ရွိလာသျဖင့္ မျဖစ္ပြါးေစလိုေၾကာင္း ပုဏၰားကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္သန္းတင္မွ လည္း ေကာင္း၊ ေဒသခံမ်ားသြားလာေနၾကသည့္ လယ္ကြင္းအနီး၌ မိုင္းေထာင္ျခင္းမွာ မျဖစ္သင့္ ေၾကာင္း ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းမွလည္းေကာင္း ေျပာ သည္။
(၇) လူေနရပ္ကြက္၊ ေက်း႐ြာမ်ားအနီးတြင္ တိုက္ခိုက္မႈမျဖစ္ေစလိုေၾကာင္း ပုဏၰားကြၽန္းၿမိဳ႕ခံ ကိုသိန္းဝဏၰမွ ေျပာသည္။ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ အေပါက္ဝ႐ြာအနီး ရထားလမ္းေပၚ၌ ျဖစ္ပြါးသည့္တိုက္ပြဲတြင္ ULA/AA မွ ႐ြာကို ေက်ာေပးတိုက္ခိုက္သျဖင့္ အစိုးရစစ္တပ္မွ ျပန္လည္ ပစ္ခတ္ရာတြင္ ေက်း႐ြာထဲသို႔ လက္နက္က်ည္မ်ား က်ေရာက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အမည္မေဖာ္လိုသူ ႐ြာသား (၁) ဦးမွ ေျပာသည္။ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ULA/AA တို႔ တိုက္ပြဲမွ လူမ်ိဳးေရးအသြင္ ေဆာင္သြားလွ်င္ ႏွစ္ဘက္လုံးနစ္နာရမည့္ အေနအထားမ်ိဳး ႀကဳံရႏိုင္ေၾကာင္း ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ALD) မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဦးလွျမင့္မွ ေျပာသည္။
(၈) အစိုးရ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမ်ားမွ ေက်း႐ြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားအား အေၾကာင္း ၾကားျခင္းမရွိဘဲ ႐ြာမ်ားသို႔ ထင္သလိုဝင္ေရာက္ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးျခင္း၊ ႐ြာမ်ားသို႔ ေသနတ္ ပစ္ေဖာက္၍ ဝင္ေရာက္ျခင္း၊၎တို႔အား ေၾကာက္လန႔္၍ ထြက္ေျပးေသာ အရပ္သားမ်ား ကို လက္နက္ငယ္မ်ားျဖင့္ပစ္ခတ္ျခင္း၊ ဗုံးတြင္း၌ ပုန္းေနသူမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသားမ်ားရွိ၊ မရွိ ေမးျမန္းစစ္ေဆးၿပီး ေသနတ္ေပါက္သံၾကားလွ်င္ သတ္ပစ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊လမ္းျပ အျဖစ္ဖမ္းဆီး ေခၚေဆာင္သြားျခင္း၊ ထိုသို႔ ေခၚေဆာင္သြားျခင္း ခံရသူတခ်ိဳ႕မွာ ေပ်ာက္ ဆုံးေနျခင္း၊ ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားအား သံသယျဖင့္ ဖမ္းဆီးတရားစြဲျခင္း အစရွိသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားအား ေတြ႕ရွိရသည္။ စစ္ပြဲမ်ားၾကားမွာ ေျမစာပင္ျဖစ္ရျခင္းမွာ ကိုလိုနီ စနစ္ဆိုး ေအာက္မွ ႐ုန္းထြက္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည့္ လူမ်ိဳးတိုင္း၊ ႏိုင္ငံတိုင္းႀကဳံေတြ႕ရသည့္ ျဖစ္႐ိုး ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ULA/AA ေျပာခြင့္ရ ခိုင္သုခမွ ေျပာသည္။
(၉) ULA/AA ဘက္မွလည္း အစိုးရ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ အမႈထမ္းမ်ားအား လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ အစိုးရလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ အၿငိမ္းစားမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏မိသားစုဝင္ မ်ားအား ဖမ္းဆီးျခင္း၊ NLD ပါတီဝင္၊ ALP ပါတီဝင္မ်ားအား ဖမ္းဆီးျခင္းစသည္မ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္လုံးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရးအဖြဲ႕ အမည္ခံ၍ ALP ပါတီဝင္ေဟာင္း (၁) ဦးအား မွန္ကန္ခိုင္လုံေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲ စြပ္စြဲဖမ္းဆီး၍ သုတ္သင္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္သည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ထိုအဖြဲ႕မွာ သီးသန႔္လြတ္လပ္သည့္အဖြဲ႕ျဖစ္ႏိုင္သလို တပ္မေတာ္ႏွင့္ ULA/ AA တို႔၏ ေအာက္ေျခ အဖြဲ႕သားမ်ားလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
(၁၀) ရခိုင္ျပည္ရွိ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားအတြင္း ကေလးမ်ား ထိခိုက္ေသဆုံးႏႈန္းသည္ ၿပီးခဲသည့္ႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္း (၃) လတာကာလထက္ (၆) ဆ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း (၂၃.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ကေလးသူငယ္မ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (Save the Children) မွ သတိေပး ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ တိုက္ပြဲမ်ား ျပင္းထန္လာေနသည့္အေပၚ စိုးရိမ္ေၾကာင္းၿပီး အရပ္သားမ်ား မထိခိုက္ေအာင္ အေရး တႀကီး စီစဥ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ႐ုံးမွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာေရး အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္း (၂၀) မွ လည္း အလားတူ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္၌ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးႏွင့္ စစ္ဆင္ေရးမ်ားလုပ္ရန္ ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရေၾကာင္း အေမရိကန္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ ဒုကၡသည္အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ (Refugees International) မွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္သည္။ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ၊ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕ ၌ က်င္းပသည့္ (၄၄) ႀကိမ္ေျမာက္ လူအခြင့္အေရး ေကာင္စီညီလာခံ၌ ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္၌ အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ႏွင့္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္ျခင္းမ်ားအား ခ်က္ခ်င္းရပ္ေပးရန္ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးမွ အစိုးရ တပ္မေတာ္ အား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
(၁၁) ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္၊ ဇီးပင္ႀကီးတြင္ ေရတပ္ရွိၿပီး နယ္စပ္တေလွ်ာက္လုံးတြင္ နယ္ျခား ေစာင့္မ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ ၎တို႔အေနျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ေမာင္ေတာသို႔ ခိုးဝင္လာ သည္ကို သိေနေၾကာင္း၊ အေနာက္တံခါး ၿခံစည္း႐ိုး လုံၿခဳံမႈရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရန္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွ ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္အုန္းမွ ေျပာသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ေနၾကျခင္းမွာ လာတ္ေပး၊ လာတ္ယူမႈ မ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ ျဖစ္ၿပီး ၎ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရအေနျဖင့္ ထိထိမိမိ မေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပါက က်န္းမာေရး၊ လုံၿခဳံေရး၊ လူဝင္/လူထြက္ ျပႆနာမ်ား ပိုမိုဆိုး႐ြာစြာ လာႏိုင္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ေသာင္းေ႐ႊမွ ေျပာသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ဒုကၡသည္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ခိုးဝင္ေနျခင္း၊ ခိုးသြင္းေနျခင္းကို ေလ့လာ သုံးသပ္ရန္လိုအပ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရတြင္ အျပည္အဝတာဝန္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ အေျခ အေနအား ထိန္သိမ္းမႈ မလုပ္ႏိုင္လွ်င္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသအား သတ္ကြင္း ထဲ ပို႔သလိုျဖစ္ေၾကာင္း ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းေအာင္သိန္းမွ ေျပာသည္။ သို႔ရာတြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထြန္းလွစိန္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ဝင္လာသည့္အခ်ိန္တြင္ သက္ဆိုင္ရာ ခ႐ိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားအား စာရင္းေပးပို႔ရာတြင္ ေငြကုန္ေၾကးက် မတတ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ရသည့္နည္းမ်ားျဖင့္ ဝင္လာၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
(၁၂) နယ္စပ္မွ တရားမဝင္ ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအား ဥပေဒႏွင့္အညီ အေရးယူ ေပး ရန္ ေမာင္ေတာေဒသခံ အမ်ိဳးသမီး (၃) ဦးႏွင့္ အမ်ိဳးသား (၁) ဦးတို႔မွ ဆႏၵ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး ေမာင္ေတာအေျခအေနသည္လည္း ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္ေရာဂါ အနီေရာင္ နယ္ေျမျဖစ္ေနၿပီး ခိုးဝင္လာသူမ်ားအား နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္မႈတို႔ျဖင့္ တရားစြဲမရ၊ လဝကတြင္လည္း တရားစြဲ မရေၾကာင္းႏွင့္ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ျဖင့္သာ တရားစြဲရေၾကာင္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲ ဦးေဆာင္သူ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ခံ ဦးစိန္လွျဖဴမွေျပာသည္။ သို႔ရာတြင္ တရားမဝင္ နယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ ဝင္ေရာက္လာသူ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွ (၁၉) ဦးႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွ (၁၀) ဦးတို႔အား လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒ ခိုးဝင္ခိုးထြက္ ပုဒ္မ ၁၃(၁) ၊ အားေပးကူညီမႈ ပုဒ္မ ၁၃(င) တို႔ျဖင့္ အေရးယူထားေၾကာင္း (၃၀.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔တြင္ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာနမွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးထိန္လင္းမွ ေျပာသည္။
(၁၃) ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ေကာ့စ္ဘဇားခ႐ိုင္ အတြင္းမွ မူဆလင္ဒုကၡသည္မ်ားသည္ နယ္စပ္ ဝင္ေပါက္မ်ားမွ တဆင့္ ဘူသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္အတြင္းသို႔ တရားမဝင္ ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္မႈမ်ားရွိေနျခင္းသည္ နယ္စပ္ၿခံစည္း႐ိုး မလုံသည့္အျပင္ နယ္ျခား ေစာင့္ တပ္မ်ားအား ULA/AA ႏွင့္ ARSA အဖြဲ႕မ်ားမွ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားရွိေနျခင္းေၾကာင့္ လုံၿခဳံေရးအရ သြားမရသည့္ အတြက္ တားဆီးရန္ မတတ္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ေမာင္ေတာခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမွ ေျပာသည္။ သို႔ရာတြင္ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕ နယ္မ်ားသို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ေနသည္မ်ားတြင္ ေမွာင္ခိုပြဲစား မ်ားရွိၿပီး လုံၿခဳံေရးဘက္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားလည္း ပူးေပါင္းပါဝင္မႈရွိေနေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ လက္ခံထားသူမ်ားကို လဝကဥပေဒျဖင့္ ေမာင္ေတာနယ္စပ္ တေလွ်ာက္ ၿခံစည္း႐ိုး ကာထားေသာ္လည္း သားငါး ရွာစားေနၾကသည့္ ေလွသမားမ်ား ဝင္ထြက္ သြားလာေနသည့္ ေခ်ာင္းေျမာင္းမ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္ ၎ေနရာမ်ားကို ၿခံစည္း ႐ိုးကာ၍ အဆင္မေျပေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံး ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးမွ ေျပာသည္။
(၁၄) ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ULA/AA အဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ အရပ္သား အေယာင္ေဆာင္ၿပီး ေရာက္လာႏိုင္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ညဘက္အမႈလာဖြင့္လွ်င္ ရဲစခန္းတံခါးအား မဖြင့္ရဲ ေၾကာင္း ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဒုတိယရဲခ်ဳပ္ (၁) ဒုရဲဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ိဳးေဆြဝင္းမွ ေျပာသည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ ေက်းပင္ႀကီးရပ္ကြက္ရွိ ကေမာၻဇဘဏ္ခြဲ (၂) အား အမည္မသိမ်က္ႏွာဖုံးစြပ္ လူ (၄) ဦးမွ ေငြက်ပ္သိန္း (၁၈၀၀)ခန႔္ လုယက္မႈ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ ေက်ာင္းတက္လမ္းရပ္ကြက္၊ မင္းဘာႀကီးလမ္းရွိ ေဆာက္လုပ္ဆဲ (၄) ထပ္အေဆာက္ဦး၏ တတိယထပ္၌အသက္ (၁၃) ႏွစ္ အ႐ြယ္ မုန႔္သည္ မေလးတဦးကို ဦးေခါင္းထိခိုက္ဒဏ္ရာ ျဖင့္ေတြ႕ရွိရေသာေၾကာင့္ ေဆး႐ုံသို႔ပို႔ေဆာင္ထားစဥ္ ေသဆုံးသြားၿပီး မုဒိန္းမႈက်ဴးလြန္ရန္ အတြက္ႀကိဳးပမ္းရင္း သတ္ျဖတ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟုယူဆရသည္။
(၁၅) ပညာေရး – (၂ဝ၂ဝ) ပညာသင္ႏွစ္တြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနသည့္ ရခိုင္ျပည္၊ ရေသ့ေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္မွ (၁ဝ) ေက်ာင္း၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွ (၆၂) ေက်ာင္း၊ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွ (၁၇) ေက်ာင္းႏွင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွ (၂ဝ) ေက်ာင္းစုစုေပါင္း စာသင္ေက်ာင္း (၁ဝ၉) ေက်ာင္းခန႔္အား ေဒသအေျခအေနေၾကာင့္ လုံးဝပိတ္ထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္နယ္ပညာေရးမႉး ဦးတင္သိန္းမွ ေျပာသည္။ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားအတြက္ ဖယ္ေပးရန္ ေနရာ အဆင္သင့္မရွိေသးသျဖင့္ ပလက္ဝၿမိဳ႕ေပၚမွ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားအား ဖြင့္ႏိုင္မည့္ အလားအလာ မရွိေသးေၾကာင္းသိရသည္။ ေက်ာက္ေတာ္ ၿမိဳ႕တြင္လည္း ထိုနည္းတူ ပင္ျဖစ္ သည္။ ပုဏၰားကြၽန္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ေျမပုံ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္စသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးေနသည့္အတြက္ ၎ေဒမွ ပညာေရးဝန္ထမ္းမ်ား၊ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား/သူမ်ားသည္ ယခုႏွစ္ ပညာသင္ႏွစ္အတြင္း လုံၿခဳံမႈမရွိျဖစ္မည္ကို စိုးရိမ္ေနၾကေၾကာင္း ဆရာမအခ်ိဳ႕မွ ေျပာ သည္။ အမ္းၿမိဳ႕နယ္မွ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ေနသူ မသန္းျမဝင္းမွ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ ေနသည့္အတြက္ ေက်ာင္းမတက္ရ ျဖစ္ေနသျဖင့္ စစ္ပြဲမ်ားရပ္တန႔္ေစလိုေၾကာင္းေျပာ သည္။
(၁၆) ရခိုင္ျပည္ရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ထားသည့္အတိုင္း (၆) ေပ အကြာမွ သင္ၾကားႏိုင္ရန္ စာသင္ခန္း အလုံအေလာက္ မရွိျခင္းႏွင့္ အေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ရန္လည္း ၫႊန္ၾကား ထားျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ စာသင္ခ်ိန္မ်ားကို ခြဲၿပီး သင္ၾကားရမည့္ အေျခအေနႏွင့္ ႀကဳံေနရသည္။
(၁၇) ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ အသစ္ေျပာင္းလဲလိုက္သည့္ သင္႐ိုးသစ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အင္တာနက္ မရရွိသည့္ ရခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္မွ ေက်ာင္းမ်ားအား လွ်ပ္စစ္မီးရွိ႐ုံႏွင့္ သင္႐ိုးသစ္မ်ားကို ေလ့လာႏိုင္မည့္ DBE Box (Department of Basic Education Box) မ်ား ေပးအပ္သြားရန္ စီစဥ္ ထားေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခခံပညာ ဦးစီးဌာနမွေျပာသည္။
(၁၈) မူးယစ္ေဆးဝါး – ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္း ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ စိတ္ႂကြ ႐ူးသြပ္ေဆးျပား (၃) ႀကိမ္ ဖမ္းဆီးရရွိခဲ့ၿပီး ေဆးျပားအေရအတြက္ (၁၅၉၅၂၅၀)၊ ကာလ ေပါက္ေဈး က်ပ္ေငြ သိန္း (၂၆၈၀၀၀) ေက်ာ္ခန႔္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
(၁၉) စီးပြါးေရး – တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးမႈရွိေနေသာ နယ္ေျမမ်ားတြင္ လယ္ယာထြန္ယက္၊ စိုက္ပ်ိဳးရန္ အတြက္ စိုးရိမ္မႈမ်ားရွိေနၾကၿပီး၊ အစိုးရ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမ်ားလာပါက မၾကာခဏ ေျပးေနရေၾကာင္း၊ လယ္ထြန္ေနစဥ္ လက္နက္ႀကီးက်ည္ က်ေရာက္မႈမ်ား ရွိျခင္းေၾကာင့္ လည္း အသက္အႏၲရာယ္ကို စိုးရိမ္ေနရေၾကာင္း ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ တင္းထိန္ကန္ ေက်း႐ြာ မွ ဦးေမာင္သိန္းလွက ေျပာသည္။
(၂၀) ေက်ာက္ျဖဴ၊စစ္ေတြ၊သံတြဲၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား အတြက္လယ္ (၁) ဧက လွ်င္ စိုက္ပ်ိဳးေရးေခ်းေငြ (၅) ေသာင္းက်ပ္အား ထပ္တိုး ေခ်းေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့လယ္ယာ ဖြံၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ရခိုင္ျပည္နယ္ဘဏ္ခြဲ) မွဘဏ္မန္ေနဂ်ာ ဦးေအးသိန္းမွ ေျပာသည္။ ေရငန္ပုစြန္သားေပါက္ အသားတိုးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္း ေဆာင္႐ြက္ရန္ အတြက္ သိမ္းဆည္းထားသည့္ ဂြၿမိဳ႕နယ္၊ မေက်းငူေက်း႐ြာအုပ္စုႏွင့္ ေတာင္ေပါက္ေက်း႐ြာ အုပ္စုတို႔မွ ေျမဧက (၄ဝ၅) ဒႆမ (၅၆) ဧကအား မူလပိုင္ရွင္ လယ္သမား (၆၄) ဦးထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္လိုက္ေၾကာင္း မေက်းငူ ေက်း႐ြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးဦးဆန္းလြင္မွ ေျပာသည္။
(၂၁) (၁၀.၀၄.၂၀) ရက္ေန႔မွစတင္ကာ ေမာင္ေတာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္ လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး (၁) လလွ်င္ ပုံမွန္အားျဖင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁) သိန္း ေက်ာ္တန္ဖိုး ကုန္သြယ္မႈ ရွိေနေသာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ စစ္ေတြသို႔ ကုန္သြယ္ေရး သြားေနသည့္ သေဘၤာ၌ လိုက္ပါလာသူ (၁) ဦးတြင္ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ေတြ႕ရွိေသာေၾကာင့္ (၂၃.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔တြင္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ယာယီရပ္နားထား ရသည္။ မာန္ေအာင္ေဒသမွ ႏြားမ်ားကို ယခင္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔ခဲ့ေသာ္ လည္း ကပ္ေရာျဖစ္ပြားေနမႈေၾကာင့္ သြားလာေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ားအား ပိတ္ထားသျဖင့္ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕နယ္မွကုန္သည္မ်ား စား၊ဝတ္၊ ေနေရးအခက္အခဲ ျဖစ္ေနၾကသည္။
(၂၂) ယဥ္ေက်းမႈ – ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ မဟာျမတ္မုနိဘုရား ေဂါပကအဖြဲ႕၏ ၾသဝါဒစရိယ သိန္းတန္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးဣႏၵမာလာ ဦးေဆာင္ၿပီး ေက်ာက္ေတာ္ႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ တို႔မွ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္အပါး (၅၄) ပါးျဖင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕၊ မဟာျမတ္မုနိဘုရား ၌ ျပန္တင္ထားသည့္ မကိုဋ္ေတာ္အား ျပည္သူမ်ား ေတာင္းဆိုသည့္အတြက္ (၀၇.၀၆.၂၀) ရက္ေန႔၊ (၀၃း၁၅) နာရီတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွ ဆရာေတာ္အခ်ိဳ႕ ဦးေဆာင္ကာ ျပန္လည္ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သည္။
(၂၃) အလိုေတာ္ျပည့္ဘုရားႏွင့္ ၾကာညိဳျပင္ ေက်း႐ြာအနီးရွိ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္း၌ အစိုးရ တပ္ေမေတာ္မွ တပ္စြဲထားေၾကာင္း တပ္စြဲထားေၾကာင္း ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွအမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ ္ကိုယ္စားလွယ္ဦးေမာင္ေက်ာ္ဇံထံမွသိရသည္။
(၂၄) လုံၿခဳံေရး – ရခိုင္ျပည္၌ ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး ျပည္သူမ်ား စိုးရိမ္ပူပန္မႈႏွင့္အေၾကာက္တရားမ်ား မရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဦးလွေစာမွ လည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕အနီးအနားထိ တိုက္ပြဲ ဧရိယာက်ယ္ျပန႔္လာျခင္းမွာ ေကာင္းေသာ အလားအလာမဟုတ္ေၾကာင္း ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေဝမွလည္းေကာင္း၊ မိုင္းေပါက္ကြဲမႈမ်ားသည္ ၿမိဳ႕အဝင္အထိ ေရာက္ရွိလာသျဖင့္ မျဖစ္ပြါးေစလိုေၾကာင္းပုဏၰားကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္သန္းတင္မွ လည္း ေကာင္း၊ ေဒသခံမ်ားသြားလာေနၾကသည့္ လယ္ကြင္းအနီး၌ မိုင္းေထာင္ျခင္းမွာ မျဖစ္သင့္ ေၾကာင္း ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းမွလည္းေကာင္း ေျပာသည္။
၄။ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား
*****************************
၄.၁. ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား
—————————————
(၁) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး – ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအား ရခိုင္ျပည္၊ ခ်င္းျပည္၊ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ကခ်င္ျပည္ရွိ ေဒသတခ်ိဳ႕အား ခ်န္လွပ္၍ က်င္းပမည္ျဖစ္ျခင္း၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီ (၃၀) မွ တင္ျပထားသည့္ အခ်က္ (၁၂) ခ်က္၊ KNC ပါတီမွ တင္ျပထားသည့္ အခ်က္ (၅) ခ်က္အား ေက်လည္ေအာင္ မေဆြးေႏြးရျခင္း၊ COVID-19 ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား မည္သည့္အရာကိုမွ လုပ္လို႔မရသည့္ အခ်ိန္၌ အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ နယ္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ကာ ပါတီစည္း႐ုံေရးအသြင္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေနျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ဖမ္းဆီး ရန္ရွာမည္ကို စိုးရိမ္ေနရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ၂၀၂၀ တြင္ လြတ္လပ္ ၿပီး တရားမွ်တသည့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ႏိုင္ရန္ ခဲယဥ္းသည္။
(၂) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလ အစိုးရဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေျခ – NLD ပါတီ အေနျဖင့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကတိကဝတ္မ်ားအား ပီျပင္စြာ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ ဗမာမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွ ယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းေနသျဖင့္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရၿပီး အစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္ရန္ လြယ္ကူမည္မဟုတ္ဟု ယူဆရသည္။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အင္အားႀကီးပါတီမ်ားျဖစ္ေသာ NLD ႏွင့္ ႀကံခိုင္ေရးတို႔အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ပါတီငယ္မ်ားလိုလားသည့္ အခ်ိဳးက်ပါဝင္သည့္ ၫႊန္ေပါင္းအစိုးရစနစ္ကို မက္လုံးေပး၍ စည္း႐ုံးမႈျပဳလုပ္လာႏိုင္သည္။
(၃) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလ အစိုးရဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေျခ – NLD ပါတီ အေနျဖင့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကတိကဝတ္မ်ားအား ပီျပင္စြာ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ ဗမာမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွ ယုံၾကည္မႈက်ဆင္းေနသျဖင့္ ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရၿပီး အစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္ရန္ လြယ္ကူမည္ မဟုတ္ဟု ယူဆရသည္။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အင္အားႀကီးပါတီမ်ားျဖစ္ေသာ NLD ႏွင့္ ႀကံခိုင္ေရးတို႔အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ပါတီငယ္မ်ားလိုလားသည့္ ပါတီမ်ား အခ်ိဳးက်ပါဝင္ ေသာ ၫြန္ေပါင္းအစိုးရစနစ္ကို မက္လုံးေပး၍ စည္း႐ုံးမႈျပဳလုပ္လာႏိုင္သည္။
(၄) ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး – ULA/AA အား ျမန္မာအစိုးရ တပ္မေတာ္မွ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕ဟု ထပ္တလဲလဲ ေျပာဆိုေနျခင္း၊ ႏွစ္ဘက္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားၾကား အယုံ အၾကည္ကင္းမဲ့မႈ ပိုမိုႀကီးမားလာျခင္း၊ တႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးအား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းတခ်ိဳ႕အား ခြဲျခားဖယ္ခ်န္ထား သည့္အေပၚ ဗမာမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အေနျဖင့္ အယုံအၾကည္ ကင္းမဲ့ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္စလုံးအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံႀကီးတခုခု၏ ဖိအားမပါဘဲ ပစ္ခတ္တိုက္မႈ ရပ္စဲရန္ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ လြယ္ကူမည္မဟုတ္ဟု သုံးသပ္ရသည္။ ျပည္တြင္းစစ္သည္ မတူကြဲျပားသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအၾကား အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္မရွိ၍ ေပၚေပါက္လာရျခင္းျဖစ္သည္ဆိုေသာ ဗမာမဟုတ္ သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ခံယူခ်က္ကို အေလးမထားဘဲ တိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ကိစၥကို မေရာေထြးရန္လိုေၾကာင္း ေျပာဆိုခ်က္မွာ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္ အေနျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးတြင္ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးကို အေလးမထားေၾကာင္း ေပၚလြင္ေနသည္။
(၅) ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ – ၾသဂုတ္လတြင္ က်င္းပမည့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံသည္လည္း တႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲ ထားျခင္း မရွိသည့္အျပင္ ပါဝင္သင့္ပါဝင္ထိုက္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံး မပါဝင္လာ ႏိုင္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား မက်င္းပရေသးျခင္း၊ ျပင္ဆင္ခ်ိန္တို ေတာင္းျခင္း၊ အက်ဥ္းခ်ဳပ္သာ က်င္းပရန္ ရည္႐ြယ္ထားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အႏွစ္သာရရွိသည့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈမျဖစ္ႏိုင္ဘဲ NLD အစိုးရသက္တမ္းမကုန္ဆုံးမီ အျပဳသေဘာ ေဆာင္ ေသာ လႈပ္ရွားမႈတခုသာ ျဖစ္ႏိုင္သည္။
(၆) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး – ႏွစ္ဘက္ၾကား ညႇပ္မည္စိုးရိမ္၍ ႏႈတ္ထြက္သြား ၾကေသာ ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား ေနရာတြင္ ဆက္လုပ္မည့္သူမ်ားလည္း ရွိေနေသး သျဖင့္ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲရားမ်ား မပ်က္ျပားႏိုင္ေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္မွ ေျပာဆိုခ်က္ကို ေထာက္ရႈ၍ လစ္လပ္ေနရာမ်ားကို ၎တို႔အား ေထာက္ခံအားေပးမည့္သူ မ်ားျဖင့္ အစားထိုးလာႏိုင္ေၾကာင္း သုံးသပ္ရသည္။ အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသြင္ ပိုမိုေပၚလြင္လာၿပီး ULA/AA ဘက္မွ တိုက္ခိုက္မႈ၊ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈမ်ားလည္း ပိုမိုျပင္းထန္လာႏိုင္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး အမ်ားအျပား ႏႈတ္ထြက္ၾကျခင္းႏွင့္ လုံၿခဳံေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ရဲလုပ္ငန္းမ်ားအား တြင္က်ယ္စြာ မေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအားနည္းၿပီး ရာဇဝတ္မႈမ်ား ပိုမိုေပၚေပါက္လာႏိုင္ေျခရွိသည္။
(၇) အင္တာနက္ သတင္းပိတ္ဆို႔မႈ – ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔မွ ရခိုင္ျပည္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္ တခ်ိဳ႕တြင္ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ထားသည္မွာ စစ္ေရးဆိုင္ရာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ား ေပါက္ၾကားျခင္း၊ လူမ်ိဳးေရးအမုန္းတရား လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ားရွိေနျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း တပ္မေတာ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သတင္းမ်ားအား Facebook မွ အခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီ ျဖန႔္ေဝသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခ်က္ႏွင့္ဆက္စပ္ၾကည့္ပါက ျမန္မာအစိုးရ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား၏ စစ္ရာဇဝတ္မႈႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအား ဖုံးကြယ္ထားလိုျခင္း၊ ဝါဒျဖန႔္ခ်ီေရးႏွင့္ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးတြင္ အသာစီးရလိုျခင္း အစရွိ သည့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားလည္းရွိမည္ဟု ခန႔္မွန္းရသည္။
(၈) စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး – အၾကမ္းဖက္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ေနာက္၌ ရပ္တည္ေနသည့္ အင္အားစုႀကီးေၾကာင့္ ၎တို႔အားေခ်မႈန္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံတခုတည္းမွ မလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း ႐ုရွသတင္းဌာန (ZVEZDA) ႏွင့္ေတြ႕ဆုံစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္မွ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း၊ ULA/AA အေနျဖင့္ နည္းပညာျမင့္သူမ်ားဆီမွ အေဝး ထိန္းမိုင္းခြဲသည့္ နည္းပညာမ်ားကို ရရွိထားေၾကာင္း အိႏၵိယမွသတင္းေပးသည္မွာ မွန္ကန္ သည္ဟုဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းမွေျပာၾကားျခင္းတို႔တြင္ ၎တို႔ရည္ၫႊန္းေသာ အင္အား စုႀကီး (ဝါ) နည္ပညာျမင့္သူ (ဝါ) ႏိုင္ငံတခုခုဆိုသည္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ဆိုလို သည္ဟု ယူဆရၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈ၊ ကူညီ အားေပး မႈရွိေနလွ်င္ ႐ုရွားႏိုင္ငံ၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ အက်ိဳးတူပူးေပါင္းမႈကို ပိုမိုတိုးျမႇင့္သြား ရန္အလားအလာရွိေၾကာင္း သြယ္ဝိုက္ျပသသည့္ သေဘာျဖစ္ေနသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မဲေဆာက္ တြင္ ULA/AA အဖြဲ႕ထံသြားမည္ဟု ယူဆရေသာ လက္နက္မ်ား ဖမ္းဆီးခံရ ျခင္းမွာ ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ထိုင္းစစ္အစိုးရတို႔ၾကား သတင္းဖလွယ္၍ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္မႈ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ယခင္က ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ စကၤာပူႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ULA/AA ႏွင့္ ဆက္စပ္သူမ်ားအား ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္း၊ ေဒသတြင္း ျပႆနာမ်ားအား ေျဖရွင္းရန္ အေရွ႕ ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕၏ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈက ပိုၿပီးအေရးႀကီးလာေၾကာင္း အတိုင္ ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းတို႔ကို ေထာက္ရႈ၍ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား ႏွိမ္ႏွင္းရာတြင္ ႐ုရွားႏွင့္ အိႏၵိယတို႔အျပင္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈကို ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္အေနျဖင့္ တစုံတရာရရွိေနသည္၊ ဆက္လက္ ရရွိရန္လည္း နည္းလမ္းမ်ိဳးစုံသုံး၍ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားရွိေနလိမ့္မည္ဟု ယူဆရ သည္။
၄.၂. စစ္ေရးဆိုင္ရာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား
—————————————————-
(၁) ႏွစ္ဘက္ထိေတြ႕မႈႏွင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား – ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္မွ အင္အား အလုံးအရင္းျဖင့္ ဖိအားေပးခံရသည့္အတြက္ ULA/AA မွ ျမန္မာအစိုးရ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအား ေရလမ္း၊ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္းႏွင့္ တံတားအျဖတ္မ်ားတြင္ မိုင္းခြဲ တိုက္ ခိုက္မႈမ်ား၊ ရဲစခခန္းငယ္မ်ားအား စီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈမ်ား၊ ျမန္မာအစိုးရ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအား တေယာက္ခ်င္း လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေနရဦးမည္ ျဖစ္သည္။
(၂) စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ နည္းပညာ – ULA/AA မွ အသုံးျပဳသည့္ မိုင္းမ်ားသည္ အေဝးထိန္း နည္းပညာသုံး၍ အ႐ြယ္အစားပိုမိုႀကီးမားလာၿပီး နည္းပညာအဆင့္အတန္းလည္း ပိုမို ျမင့္မားလာသည္ဟု သုံးသပ္ခ်က္မ်ားရွိေသာ္လည္း စစ္ေတြ-ေရခ်မ္းျပင္ ကားလမ္းတြင္ မိုင္းေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းရာ၌ အခ်ိန္မတိုင္မီ ေပါက္ကြဲခဲ့ျခင္း၊ ေတာင္ကုတ္-မအီ ကားလမ္း တြင္ မိုင္းေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနစဥ္ ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္၍ ULA/AA အဖြဲ႕ဝင္ဟုယူဆရသူ (၄) ဦး ေသဆုံးခဲ့ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကိုင္တြယ္သုံးစြဲသူမ်ား အေနျဖင့္ နည္းပညာကြၽမ္းက်င္မႈအား နည္းၿပီး ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ကိုေရာ ျပည္သူလူထုကိုပါ မေတာ္တဆ ထိခိုက္ ေသဆုံးမႈမ်ား ျဖစ္ေစလိမ့္မည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္မွ စစ္ေၾကာင္းအဆင့္တြင္ပင္ ေမာင္းသူမဲ့ ကင္းေထာက္ေလယာဥ္ငယ္မ်ားကို သုံးေနသည္ဆိုပါက ေဝဟင္သတင္း ေထာက္လွမ္းေရးတြင္ ဆန႔္က်င္ဖက္အဖြဲ႕အား အသာစီးရႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ အဆိုပါ ေမာင္းသူမဲ့ကင္းေထာက္ေလယာဥ္ငယ္ ပ်က္က်ခဲ့သည္မွာ စက္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားနည္းခ်က္ (သို႔) ကိုင္တြယ္ထိန္းသိမ္း ေမာင္းႏွင္သူမ်ား၏ နည္းပညာ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ သည္။
(၃) အျခားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား – ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ ARSA ႏွင့္ နယ္ျခားေစာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕တို႔အၾကား ယခင္လတြင္ ထိေတြ႕ပစ္ခတ္မႈ (၂) ႀကိမ္၊ ယခုလတြင္ ထိေတြ႕ ပစ္ခတ္မႈ (၁) ႀကိမ္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သျဖင့္ ULA/AA ႏွင့္ အစိုးရလက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားၾကား ရႈပ္ေထြးေနသည္ကို အခြင့္ေကာင္းယူ၍ ၎တို႔ကလည္း တိုက္ပြဲမ်ား အခြင့္သာသလို ေဖာ္ ထုတ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ခန႔္မွန္းရသည္။
၄.၃. လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား
————————————————-
(၁) မတရားဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း – ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ NLD အလုပ္မႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ဦးေဇယ်ာမင္း အား ULA/AA က ဖမ္းဆီးခဲ့သည္ဆိုျခင္းမွာ ၎တို႔ႏွင့္ အစိုးရၾကား တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္လာေအာင္ အစိုးရစစ္တပ္မွ တမင္ဖန္တီးေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ULA/AA ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရ ခိုင္သုခမွဆိုေသာ္လည္း NLD ပါတီဝင္မ်ားအား ULA/AA မွ ဖမ္းဆီးခဲ့သည့္ အျဖစ္ အပ်က္မ်ား ယခင္ကလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ALP/ALA အဖြဲ႕ဝင္ (၂) ဦးအား ULA/AA မွ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး၊ ALP/ALA အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းတဦးျဖစ္အား ULA/AA ႏွင့္ ဆက္စပ္သည္ဟု ယူဆၾကေသာ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္လုံးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရးအဖြဲ႕အစည္းမွ ဖမ္းဆီး သုတ္သင္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္မွာ မွန္ကန္ပါက ULA/AA အေနျဖင့္ ရခိုင္လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မတူကြဲျပားသည့္ အျမင္သေဘာထားမ်ားကို လက္မခံႏိုင္ဆိုသည့္ သေဘာသက္ေရာက္ေနသည္။
(၂) အစိုးရစစ္တပ္မွ အရပ္သားတဦးအား စစ္ဝတ္စုံဝတ္ခိုင္းၿပီး လမ္းျပအျဖစ္ ဖမ္းဆီးသြား သည္ကို ေထာက္ရႈ၍ ၎တို႔အေနျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို အသြင္အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖင့္ ဖုံးကြယ္၍ က်ဴးလြန္မႈမ်ား ရွိေနႏိုင္ေၾကာင္း သုံးသပ္ရသည္။
(၃) ႏွစ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမွ အက်ိဳးအေၾကာင္းမဲ့ ဖမ္းဆီးထားေသာ အရပ္သားမ်ားအား လႊတ္ ေပးရန္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ထုတ္ျပန္ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားမွာလည္း မိမိတို႔ႏွင့္ နီးစပ္ရာ ပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ (သို႔) တစုတဖြဲ႕အတြက္သာ ရည္႐ြယ္ၿပီး လူသားတိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္အညီ၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္အညီ၊ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ရွင္သန္ေနထိုင္ ခြင့္ကို လ်စ္လ်ဴရႈထားသည့္ သေဘာျဖစ္ေနသည္။
(၄) ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းႏွင့္ အျခားထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိျခင္း – စစ္ပြဲမ်ားၾကားမွာ ေျမစာပင္ျဖစ္ ေနရသည့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး၊ ကိုလိုနီစနစ္ဆိုးေအာက္မွ ႐ုန္းထြက္ရန္ ႀကိဳးစား ေနသည့္ လူမ်ိဳးတိုင္း၊ ႏိုင္ငံတိုင္းသည္ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ားျဖင့္ ႀကဳံေတြ႕ရျခင္းမွာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ULA/AA ေျပာခြင့္ရ ခိုင္သုခ၏ ေျပာဆိုခ်က္မွာ အၾကမ္းဖက္ ႏွိင္ႏွင္းရာတြင္ အရပ္သားမ်ားအား မလႊဲမေရွာင္သာ ထိခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ရသည္ဆိုေသာ ဦးေဇာ္ေဌး၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ သေဘာသဘာဝခ်င္း မတိမ္းမယိမ္းျဖစ္ၿပီး လူသား လုံၿခဳံေရးကို ႏွစ္ဖက္စလုံးမွ ထည့္သြင္းစဥ္းစားမႈ အားနည္းသည္ကို ေဖာ္ျပေနသည္။
(၅) ႏွစ္ဘက္တပ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ ဒဏ္ရာရျခင္း အရပ္သားမ်ားအား မိမိတို႔ထင္ျမင္ယူဆသလို စြပ္စြဲ၍ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ ျခင္း၊ မိမိတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၏ မေတာ္မတရားသည့္ လုပ္ရပ္ကို တာဝန္ယူ၊ တာဝန္ခံရန္ ျငင္းဆန္ျခင္းတို႔မွာ မည္သည့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းအတြက္မဆို က်င့္ဝတ္သိကၡာ မဲ့ရာေရာက္ၿပီး ျပည္သူလူထု၏ အသက္၊ အိုးအိမ္၊ စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ လက္နက္ ကိုင္ရပါသည္ဆိုေသာ တပ္မေတာ္တရပ္၏ အေျခခံအက်ဆုံး ရည္႐ြယ္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေနသည္။
(၆) ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကို သိမ္းဆည္းျခင္းႏွင့္ ဖ်က္ဆီးျခင္း – ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္မွ ျပည္သူလူထု တြင္ သိုေလွာင္ထားေသာ စားနပ္ရိကၡာမ်ားအား တဖက္အဖြဲ႕အစည္းသို႔ မေရာက္ေစရန္ ဖ်က္ဆီးသည့္ သေဘာျဖင့္ မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ား ရွိဟည္ဟု ယူဆရသည္။ အစိုးရ စစ္တပ္မွ ပစ္ခတ္ေသာ လက္နက္ႀကီး ထိမွန္ျခင္း၊ မီးရႈိ႕ျခင္းႏွင့္ လုယက္ယူငင္ျခင္းေၾကာင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ပစၥည္းမ်ား ပ်က္စီးဆုံရႈံးျခင္းမ်ားမွာ အၿမဲတမ္းလိုလို ျဖစ္ပြါးေနသျဖင့္ တရား ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္႐ြာတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး၊ ျပည္သူလူထု၏ အသက္၊ အိုးအိမ္၊ စည္းစိမ္ အား ကာကြယ္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနရသည္ဆိုေသာ ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနသည္။
(၇) လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈမ်ားကို ကန႔္သတ္ျခင္း၊ ပိတ္ပင္တားဆီးျခင္း – ျပည္တြင္း ျပည္ပအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္ (၇) ခုႏွင့္ ပလက္ဝတြင္ အင္တာနက္ျပန္ဖြင့္ေပးရန္ အျပင္းအထန္ ေတာင္းဆိုေနၾကသည္ကို အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွ လုံးဝဂ႐ုမစိုက္သည္သာမက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရရွိရန္ ေတာင္းဆိုသူ မ်ားကိုပင္ ႏွိပ္ကြပ္လ်က္ရွိျခင္းေၾကာင့္ NLD အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဆိုသည္မွာ အယုံအၾကည္ကင္းမဲ့ဖြယ္ပင္ျဖစ္သည္။
(၈) လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာမႈကို ကန႔္သတ္ျခင္း၊ ပိတ္ပင္ျခင္း – ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ ဆန႔္က်င္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းအား နယ္ေျမပိတ္ဆို႔ရွင္းလင္းရာတြင္ အရပ္သားမ်ား၏ စား၊ ဝတ္၊ ေနေရးႏွင့္ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး အၾကပ္အတည္းမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္း မရွိ၊ အစိုးရမွလည္း တစုံတရာ တာဝန္ယူ ေျဖရွင္းေပးျခင္းမရွိသည့္အတြက္ ေနရပ္စြန႔္ခြါ ေျပာင္းေ႐ြ႕မႈမ်ား တိုးပြါးလာႏိုင္သည္။
(၉) အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးေစခိုင္းျခင္း – လမ္းျပအျဖစ္ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပး ေစခိုင္း ျခင္းမွာ အစိုးရစစ္ေၾကာင္းမ်ား လႈပ္ရွားမႈတိုင္းတြင္ အနည္းႏွင့္အမ်ား ရွိေနလိမ့္မည္ဟု ခန႔္မွန္းရသည္။
၄.၄. စစ္ေဘးေရွာင္ဆိုင္ရာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား
———————————————-
(၁) စစ္ေဘးေရွာင္ဦးေရႏွင့္ စခန္း အတိုးအေလ်ာ့ – ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ေမလတြင္ ထပ္တိုး စစ္ေဘး ေရွာင္ဦးေရ (၅၀၀၀) ေက်ာ္ခန႔္ရွိၿပီး ယခု ဇြန္လတြင္ (၃၀၀၀၀) ခန႔္ရွိသျဖင့္ ယခင္လ ထက္ (၆) ဆခန႔္ တိုးပြါးခဲ့သည္။
(၂) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး – စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္အား ပိတ္ပင္ကန႔္သတ္ထားျခင္း၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ခိုလႈံေနထိုင္သည့္ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား အား မည္သည့္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထား၍ ဖယ္ရွားေပးပါဟု အစိုးရမွ ၫႊန္ၾကားျခင္း၊ စစ္ေဘး ေရွာင္စခန္းမ်ားတြင္ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့ မျပည့္စုံ၍ အမိုးအကာႏွင့္ အေဆာက္အဦး မ်ား လုံေလာက္စြာမရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မိုးတြင္းကာလ ေနထိုင္ေရးမွာ ရင္ေလးဖြယ္ပင္ျဖစ္ သည္။ ေရလမ္း၊ ကုန္းလမ္းမ်ားအား ပိတ္ဆို႔ထားျခင္း၊ လမ္းေၾကာင္းတြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ျခင္း၊ ျဖတ္သြားျဖတ္လာမ်ားအား ပစ္ခတ္ၾကျခင္း၊ အစိုးရမွ ကိုယ္တိုင္လည္း မေထာက္ပံ့သည့္ အျပင္ ႏိုင္ငံတကာ အေထာက္အပံ့မ်ားကိုလည္း ကန႔္သတ္ထားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အစား အေသာက္မွာလည္း စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားလာသည္ႏွင့္အမွ် ပိုမိုၾကပ္တည္းလာႏိုင္သည္။
(၃) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ က်န္းမာေရး – အစိုးရမွ က်န္းမာေရးကူညီေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္း သည့္အျပင္ မိုးတြင္းကာလတြင္ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းမ်ား၌ အမိုးအကာႏွင့္ အေဆာက္ အဦး၊ မလုံေလာက္သျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုႏွင့္ကေလးသူငယ္မ်ား၏ က်န္းမာေရးမွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာျဖစ္သည္။ တခ်ိဳ႕စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းမ်ားတြင္ အိမ္သာပင္ လုံေလာက္စြာမရွိ၍ မိုးတြင္းကာလ၌ ဝမ္းေရာဂါမ်ား ကူးစက္ျပန႔္ပြါးလာႏိုင္သည္။ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားမွ UNICEF ႏွင့္ ICRC တို႔ထံတြင္ အကူအညီေတာင္းခံသည္ကို အစိုးရမွ ခြင့္ျပဳခ်က္မေပးသည္မွာလည္း ျပည္သူလူထုအား တမင္သက္သက္ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပန္း သလိုျဖစ္ေနသည္။
(၄) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ လုံၿခဳံေရး – စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းမ်ားအား အစိုးရတပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းမ်ားမွ ဝင္ေရာက္စစ္ေဆးျခင္း၊ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္း အနီးအနားတြင္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြါး၍ အရပ္သားမ်ား ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္း၊ ေက်း႐ြာမ်ားတြင္ အစိုးရစစ္တပ္မွဝင္ေရာက္ တပ္စြဲ၍ လမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ရာတြင္ မသန္စြမ္း၊ ကေလးသူငယ္ႏွင့္ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုမ်ား ပိတ္မိေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လုံၿခဳံမႈမရွိသလို ခံစားေနၾကရသည္။
(၅) စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ ပညာေရး – စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား၏ ပညာေရးအတြက္ အစိုးရမွလည္း တာဝန္မယူသလို ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ေနထိုင္ရန္လည္း အဆင္မေျပသျဖင့္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ဆုံးရႈံးေနၾကရၿပီး စစ္ေဘးေရွာင္စခန္း တခ်ိဳ႕တြင္ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ စနစ္ျဖင့္သာ သင္ၾကား ေနရသည္။ တေန႔ထက္တေန႔ စစ္ေဘးေရွာင္ဦးေရ မ်ားသထက္မ်ားလာသလို ပညာ သင္ၾကားခြင့္မရသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားလည္း ပိုမိုမ်ားျပားလာမည္ ျဖစ္သည့္အတြက္ ေနာင္အနာဂတ္တြင္ အဆိုပါ လူငယ္မ်ားအတြက္သာမက ႏိုင္ငံအတြက္ပါ အစားထိုးမရ သည့္ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ား ဆုံးရႈံးမႈမ်ားႏွင့္ ႀကဳံလာႏိုင္သည္။
၄.၅. အေထြေထြ လူမႈ-စီးပြါးေရးဆိုင္ရာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား
———————————————-
(၁) စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး – ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္တလုံး ဒုကၡသည္စခန္းမွ ကမန္ ဒုကၡ သည္မ်ားအတြက္ တည္ေဆာက္ေပးမည့္ ေနရာသည္ ဒီေရေရာက္သည့္ ဆားငန္ေတာ ျဖစ္ၿပီး စီးပြါးေရးလုပ္ကိုင္ရန္ အဆင္မေျပေသာေၾကာင့္ မူလေနရာတြင္ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္ကို လိုက္ေလ်ာမေပးပါက ကမန္အမ်ိဳးသားမ်ားအေနျဖင့္ ေနရာခ်ထားရာတြင္ တာဝန္ရွိသည့္ အစိုးရဝန္ႀကီးမ်ားအား လူမ်ိဳးေရးအရ မေက်လည္မႈ မ်ားရွိလာႏိုင္သည္။
(၂) COVID-19 ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားအျပင္ အစိုးရတပ္မေတာ္မွ လမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆို႔ထားျခင္းမ်ား ေၾကာင့္ စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး အၾကပ္အတည္း တျဖည္းျဖည္း ပိုမိုႀကီးမားလာသည့္ အတြက္ ခိုးဆိုးလုယက္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာမည္ကို စိုးရိမ္ရသည္။
(၃) က်န္းမာေရး – ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံးကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ အနီေရာင္နယ္ေျမ (Red Zone) အျဖစ္ သတ္မွတ္ ေၾကညာထားသည့္ ေကာ့စ္ဘဇားခ႐ိုင္မွ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္သို႔ ခိုးဝင္လာသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ရွိေနၿပီး ယခုအခ်ိန္ထိ ရခိုင္ျပည္သို႔ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံမွ ျပန္လာသူ (၃၅ဝဝ) ေက်ာ္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ျပန္လာသူ (၁ဝဝဝ) ေက်ာ္ရွိသျဖင့္ ခိုးဝင္လာသူမ်ားအား ပိတ္ပင္တားဆီးျခင္း၊ တရားဝင္ျပန္လာသူမ်ားအား စနစ္တက် Quarantine ျပဳလုပ္၍ စစ္ေဆးျခင္းအစရွိသည့္ ကိစၥမ်ားအား ထိေရာက္စြာ မျပဳလုပ္ႏိုင္ပါ က ေရာဂါျပန႔္ပြါးလာလွ်င္ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အခက္အခဲရွိလာႏိုင္သည္။
(၄) လုံၿခဳံေရး – လူေနရပ္ကြက္၊ ေက်း႐ြာႏွင့္ ၿမိဳ႕မ်ားအနီးတဝိုက္တြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးျခင္း၊ မိုင္းေပါက္ကြဲျခင္း၊ ေဒသခံမ်ားသြားလာေနၾကသည့္ လယ္ကြင္းအနီး၌ မိုင္းေထာင္ျခင္းတို႔ မွာ မျဖစ္သင့္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားမွ ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္ ျပည္သူ လူထုၾကားတြင္ ႀကဳံေတြ႕ေနရေသာ ေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေၾကာက္တရား မ်ားကို ထင္ဟပ္ေစသည္။ အရပ္သားမ်ားအား ႏွစ္ဘက္စလုံးမွ ဖမ္းဆီျခင္း၊ ညႇင္းပန္း ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားကို တားျမစ္ႏိုင္မည့္သူ မရွိသလိုျဖစ္ေနသည္။ ထိုသို႔ေသာ အရႈပ္အေထြးမ်ားၾကားတြင္ “ေတာင္ကုတ္ ၿမိဳ႕နယ္လုံးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသား လုံၿခဳံေရးအဖြဲ႕” ကဲ့သို႔ေသာ တဘက္ဘက္မွ ၾသဇာခံ လူမိုက္လုပ္မည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားလည္း ထပ္မံေပၚ ေပါက္လာႏိုင္သည္။ ရခိုင္ျပည္ရွိ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားအတြင္း ကေလးမ်ား ထိခိုက္ ေသဆုံးႏႈန္းသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္း (၃) လတာကာလထက္ (၆) ဆ ျမင့္တက္လာ သည္မွာ အနာဂတ္အတြက္ ရင္ေလးဖြယ္ပင္ ျဖစ္သည္။
(၅) တိုက္ပြဲေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ လာဘ္စားျခစားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ နယ္စပ္တေလွ်ာက္လုံး ၿခံစည္း ႐ိုး လုံၿခဳံစြာ မကာႏိုင္ေသး၍ျဖစ္ေစ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ေမာင္ေတာသို႔ ခိုးဝင္လာသူမ်ားအား ထိေရာက္စြာ မတားဆီးႏိုင္ပါက က်န္းမာေရး၊ လုံၿခဳံေရး၊ လူဝင္/လူထြက္ ျပႆနာမ်ား ပိုမိုဆိုး႐ြာစြာ လာႏိုင္သည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။
(၆) ရခိုင္ျပည္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္စစ္ေတြရွိ လူထူထပ္သည့္ ၿမိဳ႕ေနရပ္ကြက္မ်ား၌ပင္ ေန႔ခင္းေၾကာင္ ေတာင္ ဘဏ္ဓားျပတိုက္မႈ၊ မုဒိန္းလူသတ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ေလ်ာ့ရဲမႈ၏ ျပယုဂ္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။
(၇) ပညာေရး – တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ (၂ဝ၂ဝ) ပညာသင္ႏွစ္တြင္ ရေသ့ေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွ စာသင္ေက်ာင္း (၁ဝ၉) ေက်ာင္းခန႔္အား လုံးဝ ပိတ္ထားမည္ျဖစ္သည္။ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားအတြက္ ဖယ္ေပးရန္ ေနရာအဆင္သင့္ မရွိေသးသျဖင့္ ပလက္ဝႏွင့္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ေပၚတြင္လည္း စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ ႏိုင္မည့္ အလားအလာမရွိေပ။ ပုဏၰားကြၽန္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ေျမပုံ၊ ေမာင္ေတာႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ လုံၿခဳံမႈမရွိမည္ကို စိုးရိမ္ေနရသျဖင့္ ပညာ သင္ၾကားေရးကို ထိခိုက္ေစသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ Covid-19 ကာကြယ္ေရးအတြက္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ တဦးႏွင့္တဦး (၆) ေပအကြာေန၍ သင္ၾကားရန္ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီး ဌာနမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္၊ သင္႐ိုးသစ္မ်ားကို DBE Box (Department of Basic Education Box) မ်ားျဖင့္ေလ့လာႏိုင္ရန္ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ ျပဳလုပ္ေပးမည့္ အစီအစဥ္မ်ားမွာ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္သလို ျဖစ္ေနေပသည္။
(၈) မူးယစ္ေဆးဝါး – ၂၀၂၀ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လအတြင္း ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ စိတ္ႂကြ ႐ူးသြပ္ ေဆးျပား (၃) ႀကိမ္ ဖမ္းဆီးရရွိခဲ့ၿပီး ေဆးျပားအေရအတြက္ (၁၅၉၅၂၅၀)၊ ကာလ ေပါက္ေဈး က်ပ္ေငြ သိန္း (၂၆၈၀၀၀) ေက်ာ္ခန႔္ရွိသျဖင့္လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡႏွင့္ Covid-19 ေၾကာင့္ တျခားစီးပြါးေရး လုပ္ငန္းမ်ား မလည္ပတ္ႏိုင္သည့္ အခ်ိန္တြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္သည့္ လုပ္ငန္းကို ပိုမိုအာ႐ုံေရာက္ေနၾကသလား ဟု စဥ္းစားစရာျဖစ္သည္။
(၉) စီးပြါးေရး – ႏွစ္ဖက္ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ၊ အစိုးရတပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းမ်ားမွ ဖမ္းဆီးမႈ၊ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ ပစ္ခတ္မႈ၊ လက္နက္ႀကီးက်ည္ က်ေရာက္ေပါက္ကြဲမႈမ်ားေၾကာင့္ လယ္ယာထြန္ယက္၊ စိုက္ပ်ိဳးရန္အတြက္ စိုးရိမ္မႈမ်ားရွိေနၾကသည္။ Covid-19 ေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္စစ္ေတြသို႔ ကုန္သြယ္ေရးကိုလည္း ရပ္ဆိုင္းထားရသည္ျဖစ္ရာ ရခိုင္ျပည္ ၏စီးပြါးေရးမွာ တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းလာႏိုင္သည္။
(၁၀) ယဥ္ေက်းမႈ – ရခိုင္ျပည္ရွိ သာသနိက အေဆာက္အအုံမ်ာတြင္ အစိုးရတပ္မေတာ္မွ တပ္စြဲ ထားျခင္းမ်ားရွိသျဖင့္ ထိုေနရာတဝိုက္တြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးပါက သာသနိက အေဆာက္ အအုံမ်ားႏွင့္ ေရွးေဟာင္းလက္ရာမ်ားကို အနည္းႏွင့္အမ်ား ထိခိုက္လာႏိုင္သည္။
၅။ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
**************************
၅.၁. ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
———————————————
(၁) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး – ၂၀၂၀ တြင္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအား က်င္းပမေပးႏိုင္ပါက အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ အလွမ္း ေဝးသထက္ေဝးကာ ျပည္တြင္းစစ္သံသရာမွ ႐ုန္းထြက္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္းကို ျမန္မာ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ ဆင္ျခင္သုံးသပ္သင့္သည္။
(၂) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလ အစိုးရဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေျခ – NLD ပါတီ အေနျဖင့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ အႏိုင္ရခဲ့ပါေသာ္လည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကတိကဝတ္ မ်ားအား ပီျပင္စြာ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း၊ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကေသာ တျခားတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားႏွင့္ဆန႔္က်င္ ဘက္သေဘာေဆာင္ေနျခင္း အစရွိသည့္ ကိစၥမ်ားကို ျပန္လည္သုံးသပ္ကာ ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရ၍ အစိုးရဖြဲ႕စည္းႏိုင္႐ုံေလာက္ကိုသာ မစဥ္းစား ဘဲ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ အမွန္တကယ္ ဆႏၵရွိသည့္ ရည္မွန္းခ်က္ တူညီေသာ ပါတီမ်ားျဖင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ႕စည္းေရး၊ ၫြန႔္ေပါင္းအစိုးရ ဖြဲ႕စည္းေရး ကိစၥမ်ားကို မဲဆြယ္စည္း႐ုံးေရးကာလကပင္ စဥ္းစားေဆာင္႐ြက္သင့္သည္။
(၃) ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ – ရခိုင္ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအား ရခိုင္တျပည္လုံး၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစိတ္တပိုင္း၌ ေသာ္လည္းေကာင္း က်င္းပျပဳလုပ္ ခြင့္မရဘဲ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသြင္ေဆာင္ေသာ ျပည္ (နယ္) အစိုးရတရပ္ ေပၚေပါက္လာလွ်င္ ပါတီဆက္လက္တည္တံ့ေရးႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူလူထု အေပၚတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈ နည္းႏိုင္သမွ် နည္းပါးေစေရးအတြက္ ေဆာင္႐ြက္ရမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ႀကိဳတင္ ခ်မွတ္ထားသင့္သည္။ NLD ပါတီအေနျဖင့္လည္း ရခိုင္ျပည္ တစိတ္တပိုင္း၌သာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးလွ်င္ ရခိုင္ျပည္သူလူထု၏ ယုံၾကည္မႈ ပိုမိုက်ဆင္းလာမည္ကို အေလးဂ႐ုျပဳသင့္သည္။
(၄) ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး – ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းျဖင့္ တန္းတူ ေဆြးေႏြး အေျဖရွာႏိုင္ရန္ အခြင့္အေရးမေပးလွ်င္၊ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရး ျပႆနာႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡကို သီးျခားစီဟု ခံယူထားလွ်င္ တႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာ ေဆာင္ သည့္ ပစ္ခတ္တိုက္မႈ ရပ္စဲေရးမွာ အေကာင္အထည္ ေပၚႏိုင္ရန္ ခဲယဥ္းေၾကာင္းႏွင့္ ျပည္ပ ႏိုင္ငံတခုခု၏ ဖိအားသက္သက္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ေရရွည္တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲမႈမရွိႏိုင္ေၾကာင္း ဆင္ျခင္သုံးသပ္သင့္သည္။
(၅) ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ – တႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္အား လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနျဖင့္ ျပည္ေထာာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတြင္ အႏွစ္သာရရွိေသာ ရလာဒ္ေကာင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာေစရန္
(က) တႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး၊
(ခ) တႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္အား ညႇိႏႈိင္း ေရးဆြဲရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံး တန္းတူေရး အေျခခံျဖင့္ ပါဝင္ႏိုင္ေရး၊
(ဂ) ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ပါ လမ္းျပေျမပုံႏွင့္အညီ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအား သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္တိုင္း၌ က်င္းပခြင့္ရရွိေရး ကိစၥမ်ားကို ဦးစားေပး ေဆာင္႐ြက္သင့္သည္။
(၆) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး – ႏွစ္ဘက္ၾကားညႇပ္မည္စိုးရိမ္၍ ႏႈတ္ထြက္ သြားၾကေသာ ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားေနရာတြင္ တဘက္ဘက္ကို ေထာက္ခံအားေပး မည့္သူမ်ားျဖင့္ အစားထိုးလိုက္႐ုံျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားအား ျပန္လည္တည့္မတ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ဘဲ ပဋိပကၡပိုမိုျပင္းထန္၍ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးပိုမို အားနည္းလာႏိုင္သည္ကို ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔အေနျဖင့္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္သည္။ လိုအပ္ပါက ၾကားက်၍ သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ အရပ္သားမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ကို ျပည္သူလူထုမွ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ထူေထာင္ခြင့္ေပးသင့္သည္။
(၇) အင္တာနက္ သတင္းပိတ္ဆို႔မႈ – ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္တခ်ိဳ႕တြင္ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ထားျခင္းေၾကာင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ ရပ္႐ြာတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး မရွိသည္သာမက အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းမွ ေသြဖီေနေသာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအား ေျဗာင္က်က် က်ဴးလြန္ေနေသာ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္အျဖစ္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွ ေဝဖန္ေျပာဆိုေနၾကသည္ကို အေလးထားသင့္သည္။
(၈) စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး – ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရးတြင္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းျဖင့္ ေရရွည္တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ဘဲ ၎တို႔၏ အက်ိဳးစီးပြါးႏွင့္ယွဥ္၍ မိမိတို႔၏ ျပည္တြင္းေရးတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္လိုေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အား ဖိတ္ေခၚေနသလို ျဖစ္ေနသည္ကို သတိမူကာ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး၍ ညႇိႏႈိင္းအေျဖရွာႏိုင္မည့္ နည္းနာမ်ားကို ရွာေဖြသင့္သည္။
၅.၂. စစ္ေရးဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
——————————————-
(၁) ႏွစ္ဘက္ထိေတြ႕မႈႏွင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား – ျပည္သူလူထုမွ ယုံၾကည္ကိုးစား ေလာက္ ေသာ၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္စည္းကမ္းလိုက္နာေသာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တိုင္းသည္ အရပ္ ဘက္ပစ္မွတ္မ်ားအား တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ အရပ္ဘက္ပစ္မွတ္မ်ားအား ထိခိုက္မည္ကို ထည့္သြင္း စဥ္းမႈမရွိဘဲ တိုက္ပြဲေဖာ္ေဆာင္ျခင္း၊ ရပ္႐ြာလူထုၾကားတြင္ တပ္ခ်ထားျခင္း၊ လူသားဒိုင္းကာ အျဖစ္ အသုံးခ်ျခင္းအစရွိသည့္ ကိစၥမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။
(၂) စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ နည္းပညာ – လူေနထူထပ္သည့္ ေနရာမ်ား၊ အရပ္သားမ်ား ပုံမွန္သြားလာ ရာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားတြင္ မိုင္းေထာင္ျခင္း၊ မိုင္းမ်ားအသုံးျပဳရာတြင္ နည္းပညာအားနည္း ျခင္းႏွင့္ စည္းစနစ္တက် မဟုတ္ဘဲ စြန႔္လႊတ္မိုင္းေထာင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ား အား ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရျခင္း မျဖစ္ေစရန္ အထူးဂ႐ုျပဳသင့္သည္။
(၃) အျခားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား – ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းျဖင့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ သံသရာ၌ နစ္ျမဳပ္ေနခ်ိန္တြင္ ျပည္ပမွ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အျမတ္ထုတ္ ေျခကုတ္ ယူမည့္ အေရးကို သတိခ်ပ္သင့္သည္။
၅.၃. လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
——————————————
(၁) မတရားဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း – ႏွစ္ဖက္လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္ တစုံ တေယာက္အား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းကို ခိုင္လုံသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ရွိမွသာ ျပဳလုပ္ သင့္ၿပီး အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ရသည္ကို အမ်ားျပည္သူသိရွိေအာင္ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေပးသင့္သည္။ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားစဥ္ ကာလအတြင္း၌လည္း လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ႏွင့္အညီ၊ ျပည္သူလူထု လက္ခံႏိုင္ေလာက္ေသာ ႀကိဳတင္ခ်မွတ္ထားသည့္ သုံ႔ပန္း (သို႔) အက်ဥ္းသားဆိုင္ရာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္အညီသာ ျပဳမူဆက္ဆံသင့္သည္။
(၂) ULA/AA အေနျဖင့္ ရည္မွန္းခ်က္တူ တျခား ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ မတူကြဲျပား မႈမ်ားရွိလွ်င္ မိတ္ဘက္ပဋိပကၡကို ရန္ဘက္ပဋိပကၡအသြင္ျဖင့္ မေျဖရွင္းဘဲ ညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြး အေျဖရွာတတ္သည့္ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈကို က်င့္သုံးသင့္သည္။ တိုးတက္ေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတိုင္းသည္ မတူကြဲျပားသည့္ အျမင္သေဘာထားမ်ားကို ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြး၍ အေျဖရွာတတ္သည့္ အေလ့အက်င့္ရွိေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသာျဖစ္ သည္ကို သတိမူသင့္သည္။
(၃) အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနျဖင့္လည္း အမွန္တရားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ မိမိႏွင့္နီးစပ္ရာ ပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ (သို႔) တစုတဖြဲ႕ ဖမ္းဆီးခံရမွသာ လႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုျခင္းမဟုတ္ဘဲ ရခိုင္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းရွိ ျပည္သူလူထုအားလုံး လူ႔အခြင့္ အေရးႏွင့္အညီ၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္အညီ၊ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ရွင္သန္ေနထိုင္ခြင့္အတြက္ ေတာင္းဆိုသင့္သည္။
(၄) ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းႏွင့္ အျခားထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိျခင္း – ျပည္သူ႔အစိုးရဟု ခံယူထားေသာ အာဏာရ အဖြဲ႕အစည္း၊ ျပည္သူ႔အစိုးရဟု ခံယူႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသည့္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္း (၂) ခုစလုံးသည္ မိမိတို႔၏ ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ လူထုအား မလႊဲမေရွာင္သာ ထိခိုက္ရပါသည္ဟု လြယ္လင့္တကူ ေျဖရွင္းခ်က္ မေပးဘဲ ျပည္သူတရပ္လုံး၏ လူသား လုံၿခဳံေရးအတြက္ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈကို ျပသသင့္သည္။
(၅) ႏွစ္ဘက္တပ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ ဒဏ္ရာရျခင္း – အရပ္သားမ်ားအား မိမိတို႔ထင္ျမင္ယူဆသလို စြပ္စြဲ၍ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ ျခင္း၊ မိမိတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၏ မေတာ္မတရားသည့္လုပ္ရပ္ကို တာဝန္ယူ၊ တာဝန္ခံရန္ ျငင္းဆန္ ျခင္းတို႔မွာ မည္သည့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းအတြက္မဆို က်င့္ဝတ္သိကၡာမဲ့ရာေရာက္ ၿပီး ျပည္သူလူထု၏ အသက္၊ အိုးအိမ္၊ စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ လက္နက္ကိုင္ ရပါသည္ဆိုေသာ တပ္မေတာ္တရပ္၏ အေျခခံအက်ဆုံး ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆန႔္က်င္ ေနသည္ကို သတိထားသင့္သည္။
(၆) ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကို သိမ္းဆည္းျခင္းႏွင့္ ဖ်က္ဆီးျခင္း – ျမန္မာအစိုးရ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္ ဆန႔္က်င္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္း လႈပ္ရွားရာနယ္ေျမတြင္ရွိေသာ ျပည္သူ တိုင္းအား ရန္သူသဖြယ္ သေဘာထား၍ ၎တို႔၏ ပုဂၢလိကပိုင္ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားအား လုယက္ျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္း မျပဳဘဲ “ျပည္သူအေပၚတြင္ ေရလို၊ လလို က်င့္ပါ” ဟူေသာ က်င့္ဝတ္ (၆၀) ပါ အဆုံးအမႏွင့္အညီ က်င့္ႀကံ ေနထိုင္သင့္သည္။
(၇) လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈမ်ားကို ကန႔္သတ္ျခင္း၊ ပိတ္ပင္တားဆီးျခင္း – ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္ (၇) ခုႏွင့္ ပလက္ဝတြင္ ကာလရွည္ၾကာစြာ အင္တာနက္ ပိတ္ဆို႔ ထားျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္တြင္းမွ သတင္း အမွန္ကို လူသိမခံဝံ့သည့္ သေဘာသက္ေရာက္ေနသည္ကို ကာယကံရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ျပန္လည္သုံးသပ္သင့္သည္။
(၈) လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာမႈကို ကန႔္သတ္ျခင္း၊ ပိတ္ပင္ျခင္း – ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ ဆန႔္က်င္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းအား နယ္ေျမပိတ္ဆို႔ရွင္းလင္းရာတြင္ အရပ္သားမ်ား၏စား၊ ဝတ္၊ ေနေရးႏွင့္ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး အၾကပ္အတည္းမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားျခင္း မရွိသည္မွာ ႂကြက္မႏိုင္၊ က်ီမီးရႈိ႕သည့္ လုပ္ရပ္မ်ိဳးျဖစ္ေနသျဖင့္ ၎တို႔အား လူထု ေထာက္ခံ မႈသာ ပိုမိုက်ဆင္းလာဖြယ္ရွိသည္ကို သတိျပဳသင့္သည္။
၅.၄. စစ္ေဘးေရွာင္ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
————————————–
(၁) NLD အစိုးရအေနျဖင့္ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းသစ္မ်ား ဖြင့္လွစ္ခြင့္၊ စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းမ်ား တြင္ လိုအပ္ေသာ အေဆာက္အုံမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္ကို ကန႔္သတ္ထားၿပီး စစ္ေဘးေရွာင္ မ်ား စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ ပညာေရး၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ကိစၥမ်ားအတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ တာဝန္ယူမႈမရွိသည့္အျပင္ ႏိုင္ငံတကာ အေထာက္ အပံ့မ်ားအားလည္း ကန႔္သတ္ထားသည္မွာ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ေဖာ္ ေဆာင္လိုသည္ဆိုေသာ အစိုးရတရပ္အေနျဖင့္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ မရွိရာ ေရာက္သျဖင့္ ျပည္သူလူထုအေပၚတြင္ ထိေရာက္သည့္ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈအား ျပသသင့္သည္။
၅.၅. အေထြေထြ လူမႈ-စီးပြါးေရးဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
———————————————-
(၁) စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး – ရခိုင္ပါတီမ်ား၊ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေနျဖင့္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္တလုံး ဒုကၡသည္စခန္းမွ ကမန္ ဒုကၡသည္မ်ားအား ၎တို႔ အတြက္ အဆင္မေျပသည့္ ေနရာတြင္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးမည့္ကိစၥကို ဝိုင္းဝန္းကန႔္ ကြက္၍ မူလေနရာတြင္ ျပန္လည္အေျခခ်ခြင့္ရေရးအတြက္ ပူးေပါင္းႀကိဳးပမ္းေပးသင့္ သည္။
(၂) COVID-19 ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူလူထု စီးပြါးေရးက်ဆင္းကာ စား၊ ဝတ္၊ ေနေရး ၾကပ္တည္းလာသျဖင့္ ခိုးဆိုးလုယက္မႈမ်ား ေပၚေပါက္မလာေစရန္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို လူထုေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ႀကိဳတင္စဥ္းစားထားသင့္သည္။
(၃) က်န္းမာေရး – ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ ခိုးဝင္လာသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားတြင္ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ပါဝင္လာႏိုင္ေျခမ်ားသျဖင့္ ၎တို႔သည္ လူဝင္/လူထြက္ ျပႆနာေလာက္သာ မဟုတ္ဘဲ အမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရးႏွင့္ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္သည့္ ကူးစက္ေရာဂါ ျပႆနာကိုပါေပၚေပါက္ ႏိုင္ေစသည္ကို ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံး သတိထား၍ ထိေရာက္စြာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ထားသင့္သည္။
(၄) လုံၿခဳံေရး – ျပည္သူလူထု၏ အသက္၊ အိုးအိမ္၊ စည္းစိမ္လုံၿခဳံေရးအတြက္ လူေနရပ္ကြက္၊ ေက်း႐ြာႏွင့္ ၿမိဳ႕မ်ားအနီးတဝိုက္ႏွင့္ ျပည္သူလူထု သြားလာလႈပ္ရွားရာ၊ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ရာ ေနရာမ်ားတြင္ မိုင္းေထာင္ျခင္း၊ တိုက္ခိုက္ျခင္း မျပဳလုပ္ရန္၊ အရပ္သားမ်ားအား အက်ိဳးအေၾကာင္းမဲ့၊ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ျခင္း မျပဳလုပ္ရန္ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လူမႈေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ၿမိဳ႕မိ/ၿမိဳ႕ဖမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား စုေပါင္း၍ ႏွစ္ဖက္လက္နက္ ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအား ညႇိႏႈိင္းေတာင္းဆိုရန္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မ်ား ဖြဲစည္းထားသင့္သည္။ ျဖစ္သည္။ ရာဇဝတ္မႈခင္းမ်ား ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ႏွိမ္ႏွင္းေရးအတြက္ ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းထားရွိသင့္သည္။
(၅) ပညာေရး – တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေက်ာင္းမ်ား ႏွစ္လုံးေပါက္ ပိတ္ထားရမည့္ အေျခအေနတြင္ NLD အစိုးရအေနျဖင့္ Covid-19 ကာကြယ္ေရးအတြက္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၌ တဦးႏွင့္တဦး (၆) ေပအကြာေန၍ သင္ၾကားရန္ ၫႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ျပန္ျခင္း၊ ထုတ္ျပန္ခ်က္၊ သင္႐ိုးသစ္မ်ားကို DBE Box (Department of Basic Education Box) မ်ားျဖင့္ ေလ့လာႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေနျခင္းထက္ ပို၍ လက္ေတြ႕က်ေသာ သင္ၾကားေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ ေဖာ္သင့္ သည္။
(၆) မူးယစ္ေဆးဝါး – နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေရာင္းဝယ္ေနၾကသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားသည္ ျပည္ပေဈးကြက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ရန္ အဆင္မေျပသည့္အခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္းေဈးကြက္ထဲ၌ စီးဆင္းယိုဖိတ္၍ လူငယ္အမ်ားအျပား မူးယစ္ေဆးဝါးသာေကာင္းျဖစ္ကာ လူၫႊန႔္တုံး ႏိုင္ေျခရွိသျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရးဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈတရပ္အျဖစ္ သေဘာထား၍ ေျဖရွင္းသင့္ သည္။
(၇) စီးပြါးေရး – ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔အေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္တြင္း စီးပြါးေရးက်ဆင္းျခင္း သည္ ျမန္မာတႏိုင္ငံအေနျဖင့္ တစိတ္တပိုင္း စီးပြါးေရးက်ဆင္းျခင္းျဖစ္သည္ကို သတိ မူကာ ဆန႔္က်င္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရာတြင္ ျပည္သူလူထု၏ လုပ္ငန္းခြင္အား မထိခိုက္ေစရန္ႏွင့္ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ား မပ်က္ျပားေစရန္ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ ရွိသင့္သည္။
(၈) ယဥ္ေက်းမႈ – သာသနိက အေဆာက္အအုံမ်ာတြင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား တပ္စြဲထား ျခင္းမျပဳရန္ ရပ္႐ြာကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုေပါင္း၍ ေတာင္းဆိုသင့္သည္။
